Danimarka’da Geçen Hafta (12.02 - 19.02) 6. Bölüm, 2023

Enflasyon yardımı; KDV

Danimarka Siyasetinde Öne Çıkanlar

Danimarka Vatandaşlığı, Entegrasyon ve Göç Yasaları

Çocuklu ailelere enflasyon yardımı: Enflasyon yardımı bütçesinden 300 milyon DKK’nın Danimarka’nın en yoksul aileleri olarak betimlenen “savunmasız durumda olan çocuklu aileler”e ayrılması gerekiyor. Fakat paranın nasıl dağıtılacağıyla ilgili tartışmalar, “Danimarka kökenli olmayan çocuklu ailelerin” bu yardımdan hiçbir şekilde faydalanmasını istemeyen bazı siyasi partiler sebebiyle yanlış yönlere saptı.

• Siyasi partiler, paranın kimlere ve nasıl dağıtılacağı konusunu önümüzdeki hafta masaya yatıracak.

• Üç aşırı sağ parti (Nye Borgerlige, DF ve DD-Inger Stojberg) “işsiz göçmen aileler”in destek almasını istemiyor.

• İktidar partilerinden biri olan Moderaterne, çocuklu yoksul aileler arasında etnik köken gözetilmemesi gerektiğinin güçlü bir şekilde altını çiziyor.

• Başbakan Mette Frederiksen, bu desteğin önceden “særlige børnetilskud” (özel çocuk yardımı) alan ailelere verilmesinin en olası ihtimal olduğunu dile getirdi.

Kanun teklifleri ve öne sürülen fikirler

Meyve ve sebzede KDV’nin düşürülmesi gündemde: Market zinciri COOP, çeşitli sağlık kuruluşlarıyla birlikte, meyve ve sebzede KDV’nin düşürülmesi, dolayısıyla bu ürünlerin daha ucuz hale gelmesini sağlayacak bir yasa teklifi için lobi yapıyor.

• Sağlık kuruluşları aynı zamanda “sağlıksız gıdalar”dan alınan KDV’nin yükseltilmesini talep ediyor.

• Danimarka’da sağlıksız gıdalar, tütünden sonra halk sağlığını tehdit eden ikinci en büyük risk faktörü.

• Hükümet, farklı KDV’lerin uygulamaya geçirilmesi fikrine şüpheyle yaklaşıyor.

Holiganlığa karşı yasa: Maçlardan önce veya sonra diğer taraftarlar ya da polisle karşı karşıya gelmekten biraz fazla hoşlanan futbol taraftarlarının gelecekte daha dikkatli olmaları gerekecek. Adalet Bakanlığı, Danimarka’da holiganlığı sona erdirmeyi hedefleyen bir yasa tasarısı öne sürdü. Buna göre:

• Kişinin 4 yıl boyunca stadyumlara girmesi yasaklanabilecek

• “Rahatsız edici davranış” sergileyen taraftarların stadyumdan polis tarafından derhal çıkarılması mümkün olacak.

Siyasi arena

Birleşmiş Milletler’in yayımladığı bir rapora göre Danimarka, Grönlandlılara ırkçılık yapıyor. Grönlandlılar, Danimarka makamlarıyla temasa geçtiklerinde büyük ölçüde ayrımcılığa ve ırkçılığa maruz kalıyorlar.

• Danimarka vatandaşı olmalarına rağmen Danimarka’da kamu hizmetlerinden yararlanmaya çalıştıklarında “yapısal ırkçılık”la karşı karşıya kalıyorlar.

Danimarka’da Yaşam Hakkında Öne Çıkanlar

Dikkat: Son birkaç ayda, Rusların Avrupalılara yönelik siber saldırıları büyük bir artış gösterdi. Hiç sipariş etmediğiniz ürünlerle ilgili ilgili garip mesajlar, resmî makamlardan geliyormuş gibi görünen iletiler almaya başlamış olabilirsiniz. Bu tür mesajlar, tıklandığı takdirde telefonunuza veya bilgisayarınıza erişilmesini sağlayan bir bağlantı içeriyor.

• Danimarka makamlarının, garip bir bağlantı içeren SMS’ler (veya şahsi adresinize gönderilen e-postalar) aracılığıyla değil, her zaman eBOKS aracılığıyla iletişim kurduğunu unutmayın.

• SKAT’in, sahte e-posta ve SMS’lerin nasıl tespit edileceğine ilişkin bu videosunu izleyebilirsiniz.

• Bilgisayar korsanlarının veri ve cihazlarınıza erişme ihtimalinin nasıl azaltılabileceği konusunda bilgilenmek önem teşkil ediyor. İnternette bu konu hakkında birçok kaynak bulunuyor.

Shein markasının ucuz kıyafetlerini satın almadan önce tekrar düşünün: Greenpeace’in yaptığı bir araştırma, Shein’den alınan kıyafetlerin zararlı kimyasallar içerdiğini ve Avrupa’da satışının yasal olmadığını ortaya koydu. Kölelik düzenini andıran üretim şartları ve doğaya verilen zararlar ise görmezden gelinemeyecek diğer konular olarak geçerliliğini sürdürüyor.

• Ucuz kıyafet almanın başka yolları olduğu unutulmamalı. Satılan her üründen para kazanan TikTok fenomenlerinin tuzağına düşmeyin.

• Aldığınız yeni kıyafetleri kullanmadan önce yıkamayı unutmayın.

140.000 erkeğin yakın arkadaşı yok: 25-39 yaş arası erkeklerin yüzde 27’si yakın arkadaşı olmadığını belirtiyor. Toplamda, Danimarka’daki her beş erkekten biri yalnız, bunların 70.000’i ise bekâr. Genellikle yalnız tatile çıkıyor, partilere davet edilmiyor ve iş haricinde kimseyle görüşmüyorlar.

• Yalnızlığın fiziksel sağlık ve ruh sağlığı üzerinde yıkıcı etkileri olabilir.

• Bu durumdaki insanlar için kurulan “March mod Ensomhed” adlı dernek her yıl Danimarka’da 2000 km’lik bir yürüyüş düzenliyor. İlk etkinliğe katılanların sayısı 70’ken ikinci etkinliğe 14.000 kişi rağbet gösterdi.

Sağlık 

Erkekler için doğum kontrol hapı: Sperm hücrelerinin yumurtayı döllemesini engellemeye yarayan, erkeklerin kullanabileceği yeni bir tür doğum kontrol hapı geliştiriliyor.

• Yeni hap hormonları hedef almadığı için, kadınların kullanımına yönelik doğum kontrol hapından farklılık gösteriyor ve çok daha az yan etkisi bulunuyor.

• Hap alındıktan bir saat sonra etkisini göstermeye başlıyor ve üç saat boyunca etkin kalıyor.

DEHB ve depresyon ilaçları kullanan çocukların sayısı yıl geçtikçe artış gösteriyor. Danimarka’da nüfusun yüzde 9’u -10 ila 19 yaş arasındakilerin yüzde 4’ü, 20-29 yaş arasındakilerin yüzde 7,2’si- bu tür ilaçları kullanıyor.

• Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu, kişilerin odaklanma, plan yapma ve planları uygulamaya koyma gibi konularda güçlük çekmesine sebep olan bir bozukluktur. Bu kişilerde aynı zamanda sinirli, öfkeli ruh hali de gözlemlenebilir.

Parafin yağı: Danimarka’da medyanın bu haftaki odağında, vücuduna parafin yağı enjekte edenler vardı. Güçlü bir müshil olarak kullanılabilen bu yağı eczanelerden temin etmek mümkün. Ancak kas geliştirmek için yağı vücuda enjekte etmek çeşitli komplikasyonlara, hatta ölüme sebep olabiliyor. Daha fazla bilgi edinmek için bu videoyu izleyebilirsiniz.

Kültür, Din ve Kraliyet

“Melodi Grand Prix” birincisi “Breaking My Heart” şarkısıyla Reiley oldu. Danimarka’yı Eurovision’da Faroe Adaları’ndan gelen 25 yaşındaki bir fenomen temsil edecek. Reiley’nin TikTok’ta 10 milyon, Instagram’da 300.000 takipçisi var.

• Danimarka’nın 2013’te düzenlenen Eurovision Şarkı Yarışması’nı Emmelie de Forest’ın “Only Teardrops” şarkısıyla kazanmasının üzerinden ise tam 10 yıl geçti.

Avrupa Birliği’nde Öne Çıkanlar

2035’ten itibaren benzinli ve dizel sıfır araç satın almak mümkün olmayacak. Elektrikli araçlara geçişi hızlandırmak ve iklim değişikliğiyle mücadele etmek amacıyla Avrupa Birliği’nde 2035 yılından itibaren benzinli ve dizel yeni araçların satışını yasaklayan bir yasa Avrupa Parlamentosu tarafından onaylandı.

Ağrılı regl günleri için ücretli “regl izni”: İspanya Parlamentosu’nun gündeminde, regl ağrısından muzdarip kadınların regl izni alabilmesini sağlayacak ve devlet hastanelerinde kürtaja erişimi kolaylaştıracak yeni bir yasa teklifi var.

• Yasa uygulamaya konulduğunda İspanya bu maddeyi kanunlarına entegre eden Avrupa’daki ilk; Japonya, Endonezya ve Zambiya’dan sonra da dünyadaki birkaç ülkeden biri olacak.

• Bu yasa tasarısı aynı zamanda okullarda cinsellik eğitiminin güçlendirilmesini ve liselerde doğum kontrol hapları ile regl hijyen ürünlerinin ücretsiz dağıtılmasını da güvence altına alacak.

Danimarka Hakkında Uluslararası Medyada Öne Çıkanlar

Danimarka’nın sömürge geçmişi hakkında bir filmi buradan izleyebilirsiniz.

“The Traitors” isimli popüler realite şovunun adaptasyonu Danimarka, Finlandiya ve Almanya’ya da geliyor. Masa oyunu ise bu sonbaharda raflarda yerini alacak.  

Danimarka nükleer sığınağını müze olarak turistlere açıyor.

Danimarka’da yaşamış olan, dünyanın en yaşlı kirpisiyle tanışın.