Danimarka’da Geçen Hafta (15.10 - 22.10) 40. Bölüm, 2023
Makale için başvuru; İstihdam; Bal kabakları
Başeditörden
Makale için başvuru: Görüşleriniz ve uzmanlıklarınızla platformumuza katkıda bulunmak ister misiniz? “Anlatılmamış Hikâyeler” ve “Danimarka’ya Giriş” isimli iki kategoride (1000-2000 kelime uzunluğunda) makalelerle ilgileniyoruz. İlk kategori için, Danimarka’da yaşayan yabancıların hikâyelerini duymak istiyoruz (topluluğumuz için iyi bir şey yapmış kişiler ve/veya dernekler; bahsetmeye değer durumlar/olaylar; vb.). İkinci kategori için, uluslararası komüniteyi güçlendirebilecek herhangi bir konu hakkında kılavuzlarla (adım adım yol gösteren rehberler vb.) ilgileniyoruz. Son tarih: 27 Ekim. Makale başına ücret: 1000 DKK. Makalenizi buraya gönderebilirsiniz: lastweekdk@gmail.com (makale ücreti, makaleyi yayınlamaya karar vermemiz durumunda hesabınıza gönderilecek). (ChatGPT veya benzeri araçlarla oluşturulan tüm makaleler otomatik olarak diskalifiye edilecek.)
AMIS ve Last Week in Denmark tarafından gerçekleştirilen ve Europa-Nævnet tarafından finanse edilen “United in Diversity” projesine davetlisiniz. 3 Kasım-9 Aralık tarihleri arasında Danimarka genelinde dokuz etkinlik düzenlenecek. AB vatandaşlığının tanıdığı hakları öğrenebileceğiniz, çevrenizi genişletebileceğiniz etkinlik, aboneler için bir araya gelme fırsatı da tanıyor. Giriş ücretsiz.
Odense, 10 Kasım, 17:00 - 19:00
Aalborg, 18 Kasım, 15:00 - 17:00, International House North Denmark
Esbjerg, 3 Aralık, 15:00 - 17:00
Davet kampanyasının durumu: İkinci hafta 200 yeni aboneye ulaştık. Hedefimize ulaşmamıza 27.300 abonemiz kaldı. Şu ana kadar tüm lider tablolarında ilk 5 şöyle: Toshali (62 abone); Makhin A. (41 abone); Vikram (36 abone); Tilla Bezdan (34 abone) ve Can Değer (32 abone). Yarışma sonunda ilk 3’e girenlere, sponsorumuz Bloomtree Technologies’in sağladığı Dell XPS 13 9370 (birincilik ödülü), Microsoft Surface Pro 6 (ikincilik ödülü) ve HP Elite Monitor (üçüncülük ödülü) verilecek. Ayrıca kazandırdığınız abone sayısına bağlı olarak Bloomtreeit.dk’dan indirim (2 abone için yüzde 5 indirimden 50 abone için yüzde 30 indirime kadar) ve harika LWID ürünleri alabileceğinizi de unutmayın. Yarışma 29 Ekim’de sona erecek.
Yarışmaya nasıl katılabilirim?
Mavi renkli “Refer a friend” (Bir arkadaşa öner) düğmesine basın. “Lider tablosu” sayfasına yönleneceksiniz; bağlantıyı sayfanın ortasında bulabilirsiniz.
“Copy Link” (Bağlantıyı Kopyala) düğmesine basın ve bağlantıyı tanıdıklarınızla paylaşın.
Birisi abone olmak için bu bağlantıyı her kullandığında bir yönlendirme alırsınız. İlerlemenizi gerçek zamanlı olarak liderlik tablosunda takip edebilirsiniz.
Bağış: Davet kampanyası sponsoru Bloomtree Technologies, Aalborg’daki ofisimize donanım bağışında bulundu. Onların katkıları sayesinde gönüllülere yönelik beş çalışma alanı kurmayı başardık. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Last Week in Denmark Evreni
Spotify, Apple Podcasts, Pocket Casts, Google Podcasts, Overcast, Amazon Music, Goodpods, Podfriend, Castbox, Castro, Player FM, Deezer, Podchaser, Podcast Addict, Podcast Index ve Buzzsprout platformlarında haftalık podcast’imizi dinleyebilirsiniz.
Podcast’in yapımcılığını Wizmedia (radyo-televizyoncu Wizzi Magnussen) üstleniyor.
“Yeni Danimarka” ürün koleksiyonlarımıza göz atın: “Moving Forward”, “Searching for Home”, “Vasil”, “Irina”, “Monika” ve “Kifaax”.
Web sitemizdeki içeriklere göz atın: Danimarka’da yatırıma giriş; Danimarka’da Doğum: Hamilelik; Danimarka’da Doğum: Doğum yapmak.
!!!Artık yeni içeriklerimiz var!!! Pension in Denmark I: Folkepension; Pension in Denmark II: Labor market pension; Interview with Diana Florescu, Forbes 30 under 30; Translator in Denmark
Bizi diğer dillerde de takip edebilirsiniz: Rumence, Lehçe, İspanyolca ve İngilizce.
Ayrıca bizi Facebook’ta da takip edebilirsiniz.
Danimarka Siyaseti
Kanun teklifleri ve önerilen fikirler
Hükümet “aktindsigt” hakkını sınırlamak istiyor: “Bilgi Edinme Özgürlüğü Yasası” kişilere kamu yönetimi vaka süreçlerinin bir parçası olarak, belgelere erişim hakkı verir. Polis Birliği ve diğer bazı sendikalara (öğretmenler, gardiyanlar, hemşireler, sosyal danışmanlar vb.) göre, bu hakkın kötüye kullanımı sebebiyle kamu çalışanları internette taciz ve teşhir edilebiliyor. Adalet Bakanlığı bu hakkın sınırlandırılmasına yönelik, örneğin belirli bir vakada kamu çalışanının bilgilerinin görülememesi gibi tekliflerle önümüzdeki aylarda bir yasa teklifinde bulunacak.
Siyasi arena
Danimarka’da yaşlı bakımında gerileme: Yaşlı bakımı alanında çalışmak isteyen yeterli insan ve belediyelerin, düzgün bir yaşlı bakımı sistemine ayırabileceği yeterli parası yok. Hükümet daha fazla vergi indirimine hazırlanırken belediyeler yaşlılara sağlanan hizmetlerde kesinti yapmak zorunda kalıyor. Bu durum yeni değil; son on yıldır belediyeler yaşlı bakımına ayrılan bütçeden sürekli kesinti yapıyor. Belediye başkanları artık “belediyelerinde sundukları yaşlı bakımıyla gurur duymadıklarını” dile getiriyorlar.
80 yaş üstü kişileri evinde ziyaret eden yardımcıların haftalık ortalama ziyaret süresi son on yılda 3,57 saatten 3,16 saate düştü.
Hükümet, 2020’de yaşlı bakımı için 1000 çalışan daha sözü vermişti. Bu gerçekleştirilmedi, hatta yaşlı bakımında çalışanların sayısı 900 azaltıldı.
Sosyal hizmetler ve sağlık asistanları için 3.670, sosyal hizmetler ve sağlık yardımcıları için ise 2.130 açık pozisyon bulunuyor.
Son 10 yılda 80 yaş üstü kişi sayısı yüzde 31 artarken, evde bakıma başvuran 80 yaş üstü kişi sayısı yüzde 4 azaldı.
Yaşlılar Bakanı “Yaşlı bakımına yönelik reform yolda” açıklamasında bulundu.
Danimarka’da insanlar polisin vakaları çözmek için yeterli kaynağa sahip olduğuna güvenmiyor: Halkın yüzde 52’si polisin yeterli insan gücüne sahip olmadığına, bu nedenle işlerinin aksadığına inanıyor.
Polis memurlarına göre, “Hırsızlık, vandalizm, ekonomik suçlar ve şiddet vakalarına yeterince zaman ayıramamalarını sağlayan başlıca görevler sınır kontrolü, büyük futbol maçları ve düzenli güvenlik görevleri.”
Kullanılmış elektronik cihazların onarımında vergi indirimi: Aşırı tüketimin önüne geçmek isteyen Radikale Venstre (Sosyal Liberaller) kullanılmış elektronik cihazların onarımında vergi indirimi yapılmasını önerdi. Aynı zamanda, ürünün tamirinin, atıp yenisini satın almaktan daha kolay bir seçenek haline gelmesi için yeni elektronik cihazlara karbon vergisi getirilmesini istiyorlar.
Danimarka Ekonomisi
Danimarka’da 3.000.584 kişi çalışıyor: Bu rakama serbest meslek sahipleri dahil değil. Ağustos 2022’ye kıyasla 37.000 daha fazla kişi istihdam edildi. Bu Danimarka için bir rekor. Yüksek enflasyonun, zayıf satın alma gücünün ve yüksek faiz oranlarının olduğu dönemlerde elde edildi ve önde gelen ekonomistlere göre 28 aydır süren istihdam artışının yakın zamanda sona ermesi bekleniyor. İstihdam önceki aylara göre daha yavaş artıyor.
Mezunlar artık ilk işlerine daha hızlı giriyor: Süreler ortalama olarak, lisans mezunları için 1,3 ay; işletme akademisi mezunları için 2 ay, yüksek lisans mezunları için ise 2,4 ay. 2012’de ortalama mezuniyetten sonra 3 aydı.
Bankalar için güzel zamanlar, müşteriler için değil: Bankalar müşterilerinin paralarını Merkez Bankası’na yatırdıklarında yüzde 3,6 faiz oranı alıyorlar. Ancak müşterilere bankaya bağlı olarak yüzde 0 ile yüzde 1 arasında bir faiz oranı veriyorlar. Gerisi bankaların kârı olarak kalıyor. Yani sadece borç aldığımızda değil, para yatırdığımızda da para kazanıyorlar.
Ticaret Bakanı, Danimarka Mali Denetleme Otoritesi’nden bankaları soruşturmasını istedi.
Lunar ve Nykredit şu anda mevduat için en yüksek faiz oranlarını sunuyor.
Kabak çiftçiliği Danimarka’da revaçta: Danimarka Tarım Ajansı’na göre, her zamankinden daha fazla arazide balkabağı (dekoratif, Hokkaido vb.) yetiştiriliyor.
54 saat içinde şirket kurun: Girişimciler için bir etkinlik. Tarih 10-13 Kasım, yer Aalborg. Startup Weekend Aalborg (Kickstart Aalborg). Buradan kaydolun.
Bu etkinlikte çevrenizi genişletebilir, yeni beceri ve yetkinlikler edinebilirsiniz.
Ayrıca kuracağınız bir girişim için 60.000 DKK kazanma fırsatını yakalayabilirsiniz.
İş Dünyasında Yabancılar
Aalborg'da uluslararası bir diş kliniği olan Caredent, birçok dilde (İngilizce, Romence, Arapça) hizmet veriyor ve diş bakımının Danimarka'da da uygun fiyatlı olabileceğini göstermek istiyor. Hikayelerini buradan okuyabilirsiniz. Not: Kasım ayında Danimarka'da diş haklarınızla ilgili bir dizi makale yayınlayacağız.
Danimarka’da Yaşam
Çiçek Eriş ile kültür
Amsterdam Uluslararası Belgesel Filmler Festivali’ne dört Danimarka belgeseli seçildi: Bunların arasında, Mandø adasındaki 27 sakinin iklim krizi nedeniyle artan su seviyelerine karşı mücadelesini anlatan “Førstormen” (“As the Tide Comes In”) dünya prömiyerini yapacak. “Ekko af Kærlighed” (“Echo of You”) festivalin “Aydınlık” bölümünde gösterilecek; aynı zamanda En İyi İlk Uzun Metrajlı Film Ödülü’ne de aday gösterildi. Gençlik yarışmasında yer alan “Girl Away From Home”, Rus işgalinin ardından Almanya’ya kaçan 13 yaşındaki Ukraynalı bir jimnastikçinin yolculuğunu konu alıyor; “Eternal Father” adlı kısa film ise bir babanın ölümünden sonra vücudunu dondurma kararının ailesi üstündeki etkisini ele alıyor.
Avrupa Birliği
Haftada dört gün çalışma, İspanyol işçilerinin sağlığına iyi geliyor: 800.000’den fazla nüfusuyla İspanya’nın üçüncü büyük kıyı kenti Valensiya’da, yerel tatiller bu yıl 10 Nisan ile 7 Mayıs tarihleri arasında art arda dört pazartesi gününe denk gelecek şekilde planlandı. Proje 360.000 işçiyi etkiliyor. Veriler, kişinin kendi kendine değerlendirdiği sağlık durumunda iyileşme, daha düşük stres seviyeleri ve yorgunluk, mutluluk ve kişisel tatmin seviyelerinde artış gösterdi.
Brüksel gezisi kazanın: Together.eu platformuna kaydolun, kişisel bağlantınızı kullanın ve 10 arkadaşınızı size katılmaya davet edin. 17 Kasım’da Avrupa Parlamentosu, yarışma kurallarını karşılayanlar arasından her AB ülkesi başına bir kazanan seçecek.
İlanlar
Bu bölümün içerikleri Çiçek Eriş tarafından derlenmektedir. Dahil edilmesini istediğiniz etkinliklerle ilgili olarak denmarkhappenings@gmail.com adresine e-posta gönderebilirsiniz. Kendisinin Danimarka’daki kültürel etkinliklerle ilgili haber bültenine buradan göz atabilirsiniz.
Çevrimiçi, 24 Ekim, 09:30–11:00: Aarhus Uluslararası İstihdam Birimi, ön yazınızı iş tanımına göre uyarlamanıza yardımcı olacak “İlgi Çekici Ön Yazı” etkinliği düzenliyor.
Kopenhag, 26 Ekim, 18:00–20:00: “Danimarka’ya Hoş Geldiniz – Ağ Kurma Etkinliği”nde, nerede ve nasıl ağ kurabileceğinize dair ipuçları ve püf noktaları paylaşılacak, ardından diğer katılımcılarla tanışma fırsatına sahip olacaksınız.
Dünya Basınında Danimarka
Novo Nordisk'in başarısı gerçekten Danimarka ekonomisi için bir sorun olabilir mi? (The Atlantic)
Avrupa Tahtlarının Varisleri, Danimarka Prensi Christian'ın Gösterişli Doğum Günü Kutlaması için Bir Araya Geldi (Town & Country)
Andreea Bianca Pascalau Buza ile 2023 Hisse Oyunları
C25 düşmeye devam ediyor
C25 endeksi, Genmab ve Novo Nordisk hisselerinin bu hafta sırasıyla yüzde 9,43 ve yüzde 6,63 oranında düşmesinin ardından bu hafta da düşmeye devam etti. C25 endeksi bu yıl içinde şu ana kadar yüzde 7,49 oranında düşüş gösterdi.
Tryg'den temettü dağıtımı
Tryg'de hisseleriniz varsa (yani gerçek hayatta, Aktiespil oyununda değil), bu hafta temettü (kâr payı) ödemesi almış olmalısınız - daha kesin konuşmak gerekirse vergi öncesi hisse başına 1,85 DKK. Bir hissenin fiyatı genellikle şirket, yatırımcılarına temettü dağıttıktan sonra düşer. Tam olarak zamanını kestirmek zor olsa da temettü dağıtımı sonrası düşen hisse fiyatları genellikle bir süre sonra düşmeye başladığı noktaya tekrar yükselir.
Temettüler nasıl vergilendirilir?
Temettüler yüzde 27 / yüzde 42 kuralına göre vergilendirilir. Bir yıl içinde 58.900 DKK’ye kadar aldığınız temettür ödemelerinde yüzde 27 vergi ödersiniz. 58.900 DKK'yi aşan tutar üzerinden ise yüzde 42 vergi ödersiniz. Örneğin bu yıl 60.000 DKK tutarında temettü alacak olsanız, 58.900 DKK'nin yüzde 27'sini, kalan 1.100 DKK'nin ise yüzde 42'sini vergi olarak ödersiniz.
Hisseleri, Nordnet veya Saxo Bank gibi bir Danimarka bankası aracılığıyla satın aldıysanız, kazancınız SKAT'a (vergi dairesi) otomatik olarak bildirilir ve yalnızca ilgili tutarların doğru olup olmadığını kontrol etmeniz yeterlidir. Ancak yabancı bir banka veya yatırım platformu aracılığıyla hisse aldıysanız kazancınızı SKAT’a kendiniz bildirmeniz gerekir.
Danimarka'da yatırımlar, ev sahipliği, krediler, tasarruf ipuçları ve daha fazlası hakkında daha fazla bilgi edinmek istiyorsanız moneylikealocal.dk Instagram hesabımı takip edebilirsiniz.