Danimarka’da Geçen Hafta (16.04 - 23.04) 15. Bölüm, 2023
Soruşturulan enerji şirketleri; Fazla vergi; Sincap yavruları
Başeditörden
AMIS Danimarka’dan deneyimli bir AB proje danışmanı ile proje yönetimi hakkında çevrim içi bir atölye çalışmasına davetlisiniz (İngilizce). İki saatlik çalışma sırasında, çözmek istediğiniz problem ile ilgili bir proje oluşturmak için ihtiyacınız olan araçlara aşina olacaksınız. Ücretsiz kaydolmak için buraya tıklayın. Tarih: 30 Nisan, 12:00-14:00
Danimarka Siyasetinde Öne Çıkanlar
Siyasi arena
Liberal Alliance neler yapıyor: Şimdiye kadarki bültenlerde yaptığımız gibi, herhangi bir siyasi parti yıllık genel kurul toplantısı yaptığında, parti hakkında genel bir özeti sizlerle paylaşıyoruz:
Partinin önde gelen ilk 3 ismi; Alex Vanopslagh (başkan), Ole Birk Olesen (eski tüfek), Solbjorg Jakobsen (yeni nesil).
Seçimlerde büyük başarı yakaladılar, o zamandan bu yana da kamuoyu yoklamalarında destek toplamaya devam ettiler (Venstre’nın kaybettiği seçmenler genellikle Liberal Alliance tarafına geçiyor).
Parti sadece bir yıl önce küllerinden doğdu ve parti içi çatışmalar artık yaşanmıyor.
Bugün en büyük “mavi” parti konumunda. Alex Vanopslagh “mavi bloğu” yeniden canlandırmayı başararak dört yıl içinde başbakanlık pozisyonuna aday olacak mı, zaman gösterecek.
Öte yandan, Alex Vanopslagh’ın karıştığı konut sübvansiyonu dolandırıcılığı davası, başbakanlık şansını etkileyebilir.
Partinin muhalefet yönü artık ağır basmıyor. Etkin rol oynamak ve mevcut kızıl-mavi hükümetle işbirliği yapmak istiyorlar.
Liberal Alliance, Konservative ve Radikale Venstre arasında yeni bir siyasi ittifak oluşturuldu. İki eski “mavi” parti ve bir “kırmızı” parti, Danimarka siyasetinde yeni bir “reform bloğu” kurdu. “Arne-pension” ve “efterlønnen”i kaldırma arzusu (ikisi de daha erken emekli olmayı taahhüt ediyor) bu partileri ortak noktada buluşturuyor. Kısaltmaları, “Hazır” anlamına gelen K-LA-R. Bu ittifakın yeni “mavi blok” olup olamayacağını da zaman içinde göreceğiz.
Bazı enerji şirketlerinin fiyatları kendi çıkarlarına göre manipüle ettiğinin ortaya çıkmasının ardından bazı partiler enerji piyasası sektörü hakkında derinlemesine bir soruşturma yapılmasını istedi. Üç yönetici ve beş çalışan, mahkeme suçlu olup olmadıklarına karar verene kadar hapiste tutulmaya devam edilecek. Forsyningstilsynet (Danimarka Tedarik Kurumu) diğer enerji şirketlerini de incelemeye devam ediyor, dolayısıyla daha fazla kişinin de hâkim önüne çıkarıldığını görebiliriz. Hükümet, sektör çapında bir soruşturma için gerekli prosedürlerin başlatılmasına karar verdi.
Suçun itiraf edilmesi durumunda, ceza indirimi alınması gerektiğini söyleyen Rørdam komitesi, aynı zamanda mahkemelerde dava işlemleri için uzun bekleme sürelerinin nasıl kısaltılabileceğine ilişkin önerilerde bulundu. Fikri destekleyen Adalet Bakanlığı bu yılın ilerleyen günlerinde öneriyi masaya yatıracak.
Danimarka Ekonomisinde Öne Çıkanlar
İstihdamda yeni rekor: Danimarka’da 2.983.500 çalışan bulunuyor. İstihdam edilen kişi sayısı şubat ayında 5.400 kişi arttı. Ancak baş ekonomist Jeppe Borre (Arbejdernes Landsbank), işgücü piyasasının, ekonomideki değişimlere geç tepki vermesi ve ekonomik büyümenin yavaşlaması sebebiyle istihdamın bu yıl en az 35.000 kişi azalacağına dair açıklamalarda bulundu.
25,5 milyar DKK vergi iadesi: Rakam geçen yıla göre 5,6 milyar artış gösterdi. Vergi iadesi vergi dairesinin (SKAT) olması gerekenden fazla vergi ödedikleri için vatandaşlara geri ödediği paradır. Geçici vergi beyannamesinde (forskudsopgørelse) gerçekte kazanılandan daha fazla para kazanılacağının beyan edilmesi durumunda olması gerekenden daha fazla vergi ödeniyor. Danimarka’da buna halk arasında “gizli tasarruf” da deniliyor.
COOP şimdiye kadarki en kötü yılını yaşıyor: Pandemi döneminde rekora koşan COOP, enflasyon krizi sırasında 628 milyon DKK açık (veya zarar) kaydetti. Bunun sebepleri arasında tüketicilerin daha az ve daha ucuz ürünler satın alması, 365discount mağaza zincirine büyük yatırımlar yapılması ve tedarik maliyetlerindeki artış sayılıyor. Şirket, 2021’de 585 milyon DKK kâr yaparken 2022’de 628 milyon DKK zarar etti.
Mevcut sekiz mağaza zincirinin üç zincir olacak şekilde yeniden yapılandırılması ve çalışan sayısında ciddi kısıntıya gidilmesi planlanıyor.
Danimarka’da Yaşam Hakkında Öne Çıkanlar
Yavru sincaplara koruyucu ebeveyn olun: Ülke çapındaki vahşi yaşam bakım istasyonları (vildtplejestationer), terk edilmiş yavru sincaplara geçici olarak bakabilecek gönüllüler arıyor.
13 yaşındaki kız çocuğunun kaçırılmasını çocuklarınıza nasıl anlatmalısınız: Kaçırıldıktan sonra bulunan 13 yaşındaki kızla ilgili haberi Danimarka’da 200.000’den fazla kişi sosyal medyada paylaştı. Geçen hafta yoğun bir şekilde tartışılan bu olaya bir ebeveyn olarak nasıl yaklaşmak gerektiğine dair bazı tavsiyeleri buradan okuyabilirsiniz.
Sağlık
Bağırsak bakterileri ile anoreksi arasında bağlantı olduğunu gösteren bir araştırmadan sonra anoreksiye karşı yeni tedavi yolda.
Anoreksi bir yeme bozukluğudur. Şimdiye kadar bu rahatsızlığın ruh sağlığı (yemek, kilo, dış görünüş ve egzersiz hakkında takıntılar) ile ilgili olduğuna inanılıyordu, ancak vücutla da bağlantısı olduğu ortaya çıkarıldı.
Danimarka’da 5.000 kişi anoreksiden muzdarip. Bunların yüzde 90’ı genç kızlar ve kadınlardan oluşuyor.
Anoreksi hakkında birine danışmak isterseniz, Yeme Bozuklukları Derneği’ni 70 10 18 18 numaralı hattan isimsiz (ve ücretsiz) olarak arayabilirsiniz.
İklim
Hükümetin yaptığı açıklamaya göre, Danimarka 2025 iklim hedeflerine biyoyakıtlarla ulaşacak. Sera gazı emisyonlarında yüzde 50 ila yüzde 54 oranında azalma sağlanması hedefleniyor. Taşımacılık endüstrisinin kolza tohumu, soya ve şeker kamışından üretilen biyoyakıtları daha fazla kullanması gerekecek.
Çevreci kuruluşlar, biyoyakıt ihtiyacının artmasından memnun değiller çünkü bu yakıtlar büyük olasılıkla yurtdışında üretilecek ve bu ürünlere talebin artması daha fazla yağmur ormanı ile sulak alanın yok olmasına yol açacak.
Hükümet, Danimarka’yı yeşil bir süper güç yapmak istiyor: İlk aşamada açık deniz rüzgârından enerji üretilecek. Sadece açık deniz rüzgârından 10 milyon haneye enerji sağlanması hedefleniyor. Rüzgâr türbinleri ve güneş pilleri ile çalışan hidrojen tesislerinden yakıt üretimi ikinci aşama olarak belirlendi. Üçüncü aşamada ise Danimarka ile Almanya arasındaki hidrojen boru hattının açılması planlanıyor.
Danimarka’daki genç kadınların yüzde 26’sı iklim değişikliği endişeleri nedeniyle çocuk sahibi olmayı düşünmüyor: Kraka isimli düşünce kuruluşunun Deloitte işbirliğiyle yaptığı araştırma, iklim değişikliğinin 12 ila 30 yaş arasındaki gençleri ciddi bir şekilde endişelendirdiğini ve dört kadından birinin (20–30 yaş) bu kaygılar nedeniyle çocuk sahibi olmayı düşünmediğini ortaya koydu.
Çiçek Eriş ile Kültür, Din ve Kraliyet haberleri
Bir düşünce kuruluşu, çocukların sosyal medya erişimine süre sınırlaması getirilmesini önerdi. Öneri, aşırı sosyal medya kullanımının mutsuzluğa yol açabileceğini gösteren araştırmalara dayanıyor. Çocukların sosyal medyada şiddet içeren içeriklere maruz kalabileceğine de dikkat çeken kuruluş, sorunun çözümü için 11 tavsiyede bulundu.
Kültür bakanı 3 Mayıs’ta diğer İskandinav meslektaşlarıyla görüşecek.
Bakan ayrıca, AB düzeyinde etkin bir yaş doğrulaması sistemi getirilmesi gerektiğini savunuyor.
Dünyanın en prestijli fotoğraf ödülü World Press Photo, 2023 kazananlarını açıkladı. Her biri farklı bir kategoride dört kazanan, dünya gündeminden bazı konuları objektiflerine taşıdı.
Ukraynalı fotoğrafçı Evgeniy Maloletka’nın Mariupol’deki bir hastanenin Rus topçular tarafından vurulmasının ardından sedyede götürülen hamile bir kadını gösteren fotoğrafı Yılın Basın Fotoğrafı ödülünü alırken, Danimarkalı fotoğrafçı Mads Nissen “Afganistan’da Barış Ödülü” serisiyle Yılın Hikâyesi ödülünü kazandı.
İlanlar
Bu bölümün içerikleri Çiçek Eriş tarafından derlenmektedir. Dahil edilmesini istediğiniz etkinliklerle ilgili olarak denmarkhappenings@gmail.com adresine mail gönderebilirsiniz. Kendisinin Danimarka'daki kültürel etkinliklerle ilgili haber bültenine buradan göz atabilirsiniz.
Çevrimiçi, 25 Nisan, 14:00-15:45: İş arama konusunda danışacak birilerini mi arıyorsunuz? International House North Denmark, özgeçmiş, ön yazı ve LinkedIn hakkında iki bölümden oluşan bir çevrim içi iş arama semineri düzenliyor. Etkili bir özgeçmiş ve ön yazı yazmayı, nasıl çatkapı başvuru yapabileceğinizi ve şirketlere nasıl ulaşacağınızı öğrenin. Ayrıca, en yoğun kullanılan iş arama platformu olan LinkedIn’i nasıl etkili kullanabileceğinize dair bilgiler de bu seminerde yer alacak. 1. bölüme kayıt olmak için buraya, 2. bölüme kayıt olmak için buraya tıklayın.
Aarhus, 25 Nisan, 16.00-18.00: Sosyal medya becerilerinizi geliştirmek, LinkedIn’de daha aktif olmak ve ağınızı genişletmek istiyorsanız Social Media Café’deki sohbete katılın. İlgi çekici gönderiler yazma konusunda fikirlerinizi paylaşın ve insanlarla bağlantı kurun.
Aarhus, 28 Nisan, 10:00-12:00: Her ay olduğu gibi International Community, Aylık Sabah Kahvesi etkinliğine ev sahipliği yapıyor. International Community hakkında bilgi edinebileceğiniz ve kahve eşliğinde yeni insanlarla tanışabileceğiniz bu ücretsiz etkinliğe kayıt yaptırmayı unutmayın.
Kopenhag, 11 Mayıs, 17:00-19:00: Danimarka’da emlak satın almak mı istiyorsunuz? International House Copenhagen’ın düzenlediği, emlak alım işlemleriyle ilgili; satın alma süreci, vergilendirme, mortgage, sigorta ve daha pek çok konu hakkında bilgilerin sunulacağı bu etkinliğe katılın.
Danimarka Hakkında Uluslararası Medyada Öne Çıkanlar
Danimarka gezi rehberi: Gitmeden önce bilmeniz gereken her şey (The Independent).
Amerikalılar, borç tavanı kriziyle başa çıkma konusunda Danimarka’dan ne öğrenebilirler? (BBC News).
Danimarka’da 1000 yıllık Viking sikkeleri ortaya çıkarıldı (Guardian).
Sayenizde olup bitenlerden haberimiz oluyor. Cok tesekkurler verdiginiz hizmet icin :)