Danimarka'da Geçen Hafta (29.07-04.08) 24. Bölüm 2024
Geri döndük! Enerji içecekleri, ev dolandırıcıları ve üniversite sonuçları!
İçindekiler
Baş Editörden
Danimarka’nın Hali
...ve geri döndük! Danimarka yavaş yavaş Temmuz uykusundan uyanırken, biz de Ağustos ayında yeniliklerle karşınızdayız! Yeni yazarlar, yeni içerik türleri ve ekibimize daha etkin katılan insanlar Danimarka uluslarası toplumunu bilgiyle güçlendirmek misyonumuzu yerine getirmek için son sürat çalışıyor! İnanılması güç sayıda okuyucumuz (71) “Danimarka’da Geçen Hafta" ekibine katılmak için gönüllü oldu, bu da Danimarka'daki uluslararası topluluğun bilgiye erişimle güçlendirilmesi gerektiğine inanan tek kişiler olmadığımızı gösteriyor.
Ağustos, özellikle Danimarka'da yeni bir daireye taşınmakla özdeşleşmiştir. Son on yıldır, Ağustos'un 1'i Danimarka'da en çok adres değişikliği yapılan gün olmuştur - geçen yıl 854.000 taşınma arasında 35.000 kişi bu tarihte taşınmıştır. Aynı zamanda, binlerce öğrencinin daire arayışına başladığı bu dönemde ev dolandırıcılarının ortaya çıktığı sezondur. Bir daire gerçek olamayacak kadar iyi görünüyorsa (fiyat, konum, şartlar), büyük olasılıkla sahtedir. Depozito ve ilk ayın kirasını ödemeden önce ne yapmalısınız? Evin mülkiyetini boligejer’den kontrol edin ve gerçekten kiraya verilip verilmediğini görmek için ev sahibiyle iletişime geçin, ödemeden önce evi görün ve hemen sözleşme imzalamaktan kaçının.
Peki ya Danimarka'da neler konuşuluyor? Enerji içecekleri ve çocuklar üzerindeki kötü etkileri. Son birkaç yıldır, enerji içeceği tüketimi Danimarka'da her yaş grubunda hızla arttı ve bu durum genel sağlık durumumuz üzerinde ciddi sonuçlar doğurdu. Polonya, Litvanya, Letonya, Romanya ve Norveç, 16 yaş altındaki gençler için enerji içeceklerini zaten yasakladı. Birleşik Krallık ve Macaristan benzer yasaklar hazırlıyor. Danimarka'da da aynı yolu izlememiz gerektiğini savunan sesler var. Ya neden ki? Fazla enerji içeceği tüketimi baş ağrısı, mide ağrısı, çarpıntı, uyku bozuklukları, artan stres seviyeleri ve açıklanamayan öfke patlamaları gibi belirtilere yol açabiliyor.
Çocuklarınızla akşam yemeğinde enerji içecekleri hakkında konuşmak için zaman ayırın. Kahvaltı ve öğle yemeğinde enerji içecekleri satın alarak başkalarını takip ederken kendilerini ne gibi risklere maruz bıraktıklarını anlamaları gerekiyor. Birlikte izleyebileceğiniz, etkilerini anlamanızı sağlayacak birçok YouTube videosu var. Ayrıca, onların önünde enerji içeceklerinden kendiniz mesafe alarak bir rol model olmak da mümkün.
DGH Dünyası
Instagram: Instagram ekibimiz bu gönderiyle viral oldu ve 200.000’den fazla kişiye ulaştı. Meghna Nijhawan'ın liderliğindeki dönemin mükemmel bir sonu ve Justas Galuškinas için yeni bir başlangıç. Hizmetlerin için teşekkürler Meghna ve iyi şanslar Justas :)
Facebook: Alina Facebook kullanan okurlarımızdan yaz tatilinizden fotoğraflar arıyor.
Türkçe Ekibinden
(Fotoğraf: Kopenhag IT Üniversitesi)
Aynı Türkiye’de olduğu gibi Temmuz-Ağustos zamanı üniversite tercihlerinin açıklandığı günlerdir. Kimi neşe, kimi hayal kırıklığı ile okur sonuçlarını.. Gel gelelim bir okul %75 ret oranıyla kalpleri kırdı: Kopenhag IT Üniversitesi (ITU). Eşit fırsat prensipli Danimarka standartları için bu çok korkunç bir rakam.
İşin arkasında devlet politikası yatıyor. Son birkaç dönemin hükümetleri büyük şehirlere (Kopenhag, Aarhus, Aalborg ve Odense’ye) ayrılan devlet bütçesini küçük orta şehirlere dağıtmak istiyor (2023’ten benzer bir haber). Bunun sonucunda eğitim, sağlık vb. alanlarda zorlamacı bir kapasite daralması var.
Ancak gençlik bu tavırdan namemnun. Kariyer potansiyeli üzerinden tercih yapan öğrenciler bilişim ile ilgili bölümlerde okumak istiyor: bilgisayar mühendisliği, yazılım mühendisliği, dijital idare… Hükümetin politikası hayatında düzen oturtmuş, müreffeh yetişkinler için uygunken kendini yetiştirmeye çalışan gençleri “kendi şehrine, kendi köyüne uygun oku,” biçiminde kısıtlıyor. Bunun ile bir yurt dışından gelen öğrenciler de daha dar bir kontenjan için rekabet ediyorlar. Halbuki ülkenin de net bir mühendis ihtiyacı var. Halimiz hayırlısı.
Danimarka’ya yerleşmiş birçok mühendis aslında Eylül için pek heyecanlı. International Citizen Days boyunca Danimarka’daki Türk Ekspatlar Derneği (TEİD) gibi birçok yabancı grup da Danimarka’ya getirilerini kutluyor olacak. Danimarka’da Geçen Hafta’yı burada görmeyi bekleyin :)
Bu hafta Danimarka haberleri böyle durgun. Ne yazık ki Ankara’da Rusya ve ABD arasında gerçekleşecek esir takası gibi Hollywood malzememiz yok. Birazcık sabredin, eminiz ki Ağustos sonu Eylül başı daha heyecanlı geçecektir.
Danimarka Siyaseti
Haftalık siyasi genel bakış
İlk başta, yurtdışında yetenek arayan şirketlerdi. Sonra devlet doktor ve hemşire aramaya başladı. Şimdi ise Danimarkalı çetelerin yurt dışından eleman toplama sırası, özellikle İsveç'ten. Çok düşük bir işsizlik oranının etkisi bu.
Okullarda not vermede kullanılan yedi puanlık ölçek, ne öğretmenler ne de öğrenciler arasında pek seviliyor. Dört yıl önce hükümet not sisteminin nasıl modernize edileceğini çözmek için bir komisyon kurdu. Komisyon uzun zaman önce önerisini sundu, ancak henüz bir faaliyet olmadı. Ya neden dersiniz? Hükümetin önceliği değilmiş.
Kanadalı çevre aktivisti ve Greenpeace'in kurucu ortağı Paul Watson, Grönland'da tutuklandı. 2010 yılında balıkçı teknelerine verilen zararlarla ilgili olarak Interpol aracılığıyla bir Japon tutuklama emri (kırmızı bülten) çıkarıldı. Tutuklamadan bu yana, serbest bırakılması için güçlü uluslararası baskı var ve Fransa Cumhurbaşkanı Macron da dahil olmak üzere birçok kişi Japonya'ya iadesine karşı çıkıyor.
Odak
Avrupa Birliği'nde üretilen elektriğin artık yarısı yeşil enerji: Güneş panelleri, rüzgar türbinleri, hidroelektrik ve nükleer enerji, üretilen elektriğin yarısını oluşturuyor. Danimarka'ya gelince, elektriğimizin %81,5'unu yeşil kaynaklardan üretiyoruz. Avrupa'da bir numara mıyız? Ne yazık ki, 9. sıradayız. Ya önümüzde kimler var? %100 ile İsveç; ardından Fransa (%95,7), Finlandiya (%91,8), Avusturya (%91,3), Portekiz (%90,2), Slovakya (%86,9), Lüksemburg (%84,6) ve İspanya (%83,6) geliyor.
Diğerleri neden önümüzde? Fransa, Finlandiya ve Slovakya'nın nükleer santralleri var; Portekiz ve İspanya'da rüzgar ve güneş enerjisi patlaması yaşanıyor; Avusturya'nın ise hidroelektrik gücü var. Aynı zamanda, Danimarka'da rüzgar ve güneş enerjisinin gelişimi birkaç yıldır durmuş vaziyette.
Peki ya dünyanın geri kalanı? Brezilya (%93,81), Kenya (%93,8), Yeni Zelanda (%83,19) ve Kanada (%80,14), Avrupa Birliği ülkeleriyle benzer oranlara sahip. Hatta enerjide süper güç olan ABD (%44,42) ve Çin (%37,34) bile giderek daha yeşil enerjiyi tercih ediyor.
Danimarka'daki özel şirketler, kriz hazırlığını güçlendirmek için bir araya geliyor: Hükümetin halka salgın, siber saldırı, elektrik kesintisi, altyapı sabotajı ve savaş gibi durumlarda en az 3 gün hayatta kalmaya hazır olmaları tavsiyesinin ardından, özel sektör de harekete geçti. Falck önderliğindeki çeşitli şirketler bir "acil durum ağı" başlattı. Bu ağda, şirketler kriz anlarında kaynaklarını nasıl kullanacakları ve nüfusa nasıl destek olacakları konusunda bilgi paylaşımı yapıyor.
Salling Grubu (Netto, Føtex ve Bilka), mağazalarını elektrik kesintilerinde bile çalışır durumda tutmak için hazırlıklar yapıyor ve tedarikçileriyle iş birliği içinde kriz anlarında tedarik zincirini nasıl açık tutacakları konusunda tedbir alıyor.
Bir ulusal güvenlik uzmanına göre, Danimarka ne yazık ki kriz hazırlığı konusunda diğer İskandinav ülkelerinin 5-10 yıl gerisinde. Bu acil durum ağı, önemli bir adım olsa da, gerçek anlamda hazırlıklı olmak için daha fazlasının yapılması şarttır.
Danimarka Ekonomisi
Dansk Folkehjælp'e "okula başlama yardımı" için 2879 aile başvurdu, bu sene. Bu yeni rekor, Danimarka'da eşitsizliğin arttığını gösteriyor.
Danimarka'daki gençler arasında girişimcilik ruhu canlılığını koruyor. 11 ve 13 yaşındaki iki genç, büyükanne ve büyükbabalarının kullanılmayan alanını otoparka dönüştürerek gündem oldu.
Danimarka elektrik piyasasının özelleştirilmesi sancılı bir süreç. Bu kuralsız “vahşi batı” elektrik piyasasında birçok aracı firma ve dolandırıcı türedi. Tüketici Konseyi, elektrik sağlayıcısı seçerken dikkatli olunması konusunda uyarıyor.
Odak
Genç çalışanların %15,7'si işe giderken kendilerini güvende hissetmiyor, özellikle farklı etnik kökenden geliyorlarsa. Genç işçiler, özellikle süpermarketlerde ve bakkallarda müşteri davranışlarının bazen çizgiyi aşabildiğini belirtti. “Eldiven giy, ten rengin ürünlerime bulaşacak;” ve “Burada oturup kalamayacak kadar aptal mısın? Saymayı bilmiyor musun?” gibi açıklamalar ne yazık ki onlar için çok yaygın. Aklınızda kalsın, genç çalışanlara moral verin, onları biraz cesaretlendirin. Danimarka toplumundaki değişim biz olabiliriz!
Gençlik hareketi SAGA, 35 yaşın altındaki gençlerin emeklilik birikimlerinin konut finansmanı olarak kullanılmasına yönelik bir teklifte bulundu.
Bir konut politikası uzmanı, "Daha fazla bina inşa etmeden insanlara ev satın alsınlar diye daha fazla para verirseniz, ancak fiyatlar artacaktır" diyor ve emeklilik birikimi olmayan bazı gençlerin ev satın almasının daha da zorlaştıracağını belirtiyor.
Buna karşılık, eski bir emeklilik şirketi yöneticisi ve finans uzmanı, teklifin konut fiyatlarını etkilemeyecek şekilde uygulanabileceğini düşünüyor. Uzmanın fikri kademeli bir uygulamadan geçiyor. Mesela, 34 yaşındakilerin önceliği olsun. Ardından 33 yaşındakiler vs. Yakında bu konuda daha fazla gelişme bekliyoruz.
Girişimcilik Köşesi
Danimarka’da İş Kurmayı Öğrenin: Danimarka'da nasıl şirket kurulacağını öğrenmek için Aalborg Kalkınma ve Girişimci Danimarka Enstitüsü tarafından sunulan "Danimarka'da İş Kurmak" adlı ücretsiz çevrimiçi kursa katılabilirsiniz. Kurs 15 Ağustos - 5 Eylül tarihleri arasında gerçekleşecek.
Çevrimiçi bir kurs size uygun değilse, aynı kurs için 10-31 Ekim tarihleri arasında Aalborg'a giderek "Danimarka'da İş Krumak" kursuna katılabilirsiniz. Kayıt için buraya tıklayın.
Eğer bir banka sizi reddettiyse veya ticari banka hesabı açma konusunda başka sorunlar yaşadıysanız, Marie'ye Finklusiv üzerinden (marie@finklusiv.dk) yazabilirsiniz.
Danimarka’da Günlük Yaşam
Danimarka’da Günlük Yaşam
Danimarka yaşam tarzına dair bilgiler/ipuçları
Saat kaç? Korkmayın sevgili okurlar, hâlâ yaz mevsimindeyiz. Ancak okulların açılma tarihi yaklaştıkça hayat yavaş yavaş sokaklara geri dönüyor. Şehir hayatı açısından mevsimlere karşı bir yaşam süren Danimarka'da yaz mevsimi yılın en ölü dönemidir. Temmuz gelir gelmez yüz binlerce Danimarkalı bavullarını hazırlar, ofis dışında olduklarını belirten otomatik e-postalarını planlar ve Ağustos rüzgarları gelene kadar Dünya'nın yüzeyinden kaybolur.
Hiç kimse bir Danimarkalı gibi tatil yapamaz. Bu bakımdan ortak bir dürüstlük duygusu paylaşılmaktadır: iş dışında olduğunuzda, iş önemsiz hale gelir ve bu nedenle başkalarının yıllık izninizde sizi rahatsız etmesi yasaktır. Danimarkalılar ve uluslararası iş ortakları arasındaki komik etkileşimlere internette sıklıkla rastlamak mümkündür. Doğal olarak, uluslararası iş ortakları Lars'ın bu acil e-postaya üç hafta boyunca yanıt vermeyeceğini anladıklarında ağızları açık kalır. Ancak bu olgu aynı zamanda bizi Danimarka'nın en büyük lüksü üzerinde düşünmeye de sevk edebilir: güvenlik. Evde göz kulak olacak kimse yokken herkes nasıl güvende kalabilir? Cevap güvendir.
Danimarka'da Danimarkalıların %77'sinin birbirine güvendiği tahmin ediliyor ve bu oran dünyada en üst sırada yer alıyor. Sakin tatiller ve güvenli evlerin yanı sıra, insanların yabancılardan korkmadığı bir toplumun faydaları finansaldır aynı zamanda; siyaset bilimci Gert Tinggaard Svendsen, güvenin Danimarka'nın başka türlü açıklanamayan zenginliğinin %25'ini oluşturduğunu savunuyor.
Başkalarının sözlerine ve eylemlerine duyulan güven, insanların birbirlerine dava açma veya güvenlik amacıyla üçüncü tarafları işe alma olasılıklarının azalması anlamına gelir. Bu aynı zamanda bir kenara ayırdığınız fazladan kronların, hırsız alarmlarına yatırım yapmak yerine Güney İtalya'da bir Aperol Spritz'e gidebileceği anlamına da geliyor. O nedenle tatilden dönüp (içinde yaşadığımız hızlandırılmış dünyada bazen ürkütücü olabilen) gerçekliğe geri döndüğümüzde, kasklarımızı takıp iş çıkış saatini karşılamak üzere caddede bisiklet sürerken bu büyük ayrıcalık için bir an durup şükredelim.
Haftalık genel bakış
Ocak 2025'ten itibaren direksiyon sınavına yalnızca Danca veya İngilizce olarak girebilirsiniz! Bazı istisnalar var, sınır bölgelerinde Almanca, Grönlandca ve Farö dili gibi.
Danimarka'da 3 yıldan fazla yaşadıysanız, doktora gittiğinizde yanınızda tercümana ihtiyaç duymanız halinde ücret ödemeniz gerekir. Çok sayıda uluslararası kişi bu ücret nedeniyle doktora gitmekten kaçınıyor. Uzmanlar, insanların Danca'yı daha hızlı öğrenmelerini sağlamadığı için bu ücretin kaldırılmasını tavsiye ediyor.
Daha fazla insan dürüstlük sistemine güvenerek kullanılmış kıyafetleri ve diğer eşyaları evinin önünde satmaya başladı. Eşyaları oraya bırakıyorlar ve ödemenin yapılacağı yere bir işaret koyuyorlar.
Patates iklim dostudur. Vejle'deki bir hastane, et ürünlerini azaltmak amacıyla hastalar için 13 farklı patates yemeği hazırladı.
Legoland'deki fast track, "Danimarka değerlerine bir saldırı" olduğu için insanları kızdırıyor. Görüşülen çeşitli politikacılara ve ebeveynlere göre, parası olan insanların kuyruğu atlayabilmesi, sırada bekleyen çocuklara yanlış bir mesaj veriyor.
Netflix, ünlü kişilerle öldükten sonra yayınlanmak üzere röportaj yapılan Danimarka televizyon konsepti "The Last Word"ü satın aldı. Netflix'te "Famous Last Words" olarak pazarlanacak.
Danimarka Uluslararası Toplumu
Katkıda bulunan: Manuel Rodríguez Rodríguez
Venezuela'nın Seçim Krizi: Bilmeniz Gerekenler ve Nasıl Yardımcı Olabilirsiniz?
Danimarka'da yaşayan bir Venezüellalı olarak, geçtiğimiz hafta yaşananları paylaşma zorunluluğu hissettim. Ülkemi aklınızda ve sosyal medya akışınızda tutmanızı rica ediyorum.
Ne oldu?
28 Temmuz'da başkanlık seçimleri yapıldı. Başlıca adaylar: Mevcut Başkan Nicolás Maduro ve muhalefet adayı Edmundo González Urrutia. Hükümet kontrolündeki Ulusal Seçim Konseyi, Maduro'nun seçimi kıl payı kazandığını açıklarken tam sonuçları yayımlamadı.
Muhalefet, sonuçların hileli olduğunu savundu ve Edmundo Gonzalez'in ezici bir çoğunlukla seçimi kazandığını kanıtlayan dijitalleştirilmiş oy pusulalarını çevrimiçi olarak paylaşarak bunu somutlaştırdı.
Seçimlerin ardından ülke çapında protestolar patlak verdi. Büyük şehirlerde protestocularla hükümet güçleri arasındaki çatışmalar çok sayıda yaralanma, tutuklama ve on bir ölümle sonuçlandı. Güvenlik güçlerinin gösterileri bastırmak için göz yaşartıcı gaz, plastik mermi ve tazyikli su kullandığına dair insan hakları ihlallerine ilişkin raporlar ortaya çıktı.
Benzer önceki olaylardan farklı olarak, bu kez muhalefet hiç olmadığı kadar birleşmiş durumda. Halk öfkesi bu kez daha geniş tabanlı ve kararlı. Protestolar, orta sınıf ve zengin mahallelerden değil, Venezuela ve Güney Amerika'nın en büyük gecekondu bölgesi olan Petare'den başladı.
Uluslararası topluluk kritik bir kararla karşı karşıya: Kitlesel göçe neden olan açıkça gayri meşru bir hükümete hoşgörü mü gösterilmeli, yoksa barışçıl bir çözüm bulunmasına mı yardımcı olunmalı?
Nasıl yardımcı olabilirsin?
Maria Corina Machado Ve Edmundo González Urrutia’yı sosyal medyada takip edin.
Venezuela'daki krizle ilgili farkındalığı artıran gönderileri paylaşın.
Venezuela'da yardım ve tıbbi malzeme sağlayan kuruluşları desteklemeyi düşünün.
Venezuela halkıyla dayanışmayı göstermek için barışçıl protestolara ve etkinliklere katılın veya bunları düzenleyin.
Siyasi temsilcileri krize yönelik politikaları desteklemeye teşvik edin. Bunlar, Maduro rejimine yönelik yaptırımlar, insani yardım veya mültecilere sığınma hakkı olabilir.
Duyuru ve İlanlar
Odense, 4 Ağustos 14:00-16:00: Danca becerilerinizi geliştirmek istiyorsanız, Uluslararası Topluluk Odense tarafından düzenlenen bir pikniğe katılabilir ve karışık bir grup uluslararası ve Danimarkalı ile sohbet edebilirsiniz.
Çevrimiçi, 22 Ağustos 17:00-19:00: Elinizde böyle bir fırsat var! Hamileliği veya doğumu planlıyor ya da yakında bir bebek bekliyor musunuz? O halde, Danimarka'da hamilelik ve doğum hakkında bu web seminerine katılmak isteyebilirsiniz. Bu seminerde, genel Danimarka ulusal sağlık sistemi ve sahip olduğunuz seçenekler hakkında bilgi edineceksiniz. Ayrıca, çocuğunuzun doğumuyla ilgili olarak aklınızda bulundurmanız gereken kayıtlar hakkında da bilgi sahibi olacaksınız.
Daha fazlası için dkhappenings!
Danimarka’da Geçen Hafta Türkçe’ye dair görüş, öneri, ortaklık vs. için
WhatsApp hattımız +45 50 15 11 96
Mail adresimiz danimarkadagecenhafta@gmail.com