Danimarka'da Geçen Hafta (20.10-27.10) 36. Bölüm 2024
Ulusal bayrağınızı asma özgürlüğü, Polise yeni yetkiler, İpotek kredilerine ilişkin kurallar, Aarhus UV faciası
İçindekiler
Baş Editörden
Danimarka’nın Hali
“Almanlar geliyor ve onlara pek ihtiyaç var”
Danimarka'da 33.599 Alman vatandaşı yaşıyor. Güney Danimarka’daki tarihi azınlığı ve Danimarka vatandaşlığına sahip ikinci nesil Almanları da dahil edersek, bu sayı çok daha yüksek oluyor. Hepsi birlikte ele alındığında, Alman azınlık muhtemelen Danimarka'daki en büyük azınlık durumunda. Sadece son iki yılda, 5.000 Alman Danimarka'ya taşındı.
Peki neden? Kimileri için daha yüksek maaşlar ve daha rahat bir çalışma hayatı vaat ediliyor. Kimileri içinse çocuklarını evde eğitme imkanı çekici. Ayrıca bazı belediyeler, Almanca bilgilendirme günleri düzenleyerek ve Almanca konuşan yerleşim rehberleri istihdam ederek Almanları çekmek için çaba sarf ediyor.
Beklenilenin aksine, çoğu büyük dört şehir dışında yaşamayı tercih ediyor ve ülke genelinde oldukça dengeli bir dağılım gösteriyorlar. Ærø adası belediyesi, son beş yılda oransal olarak en fazla Alman nüfus artışı yaşayan yer oldu - nüfus 97 kişiden 230 kişiye çıktı. Hatta adadaki yerel okulun çocuklarının neredeyse %25’i Alman kökenli.
Yakında Danimarka’ya taşınmayı planlayan Hannover'den bir aileyi ele alalım. Daha fazla doğa, daha fazla alan ve daha fazla özgürlük istiyorlar. Bu amaçla, Holstebro yakınlarındaki Husby’de bir pansiyon çiftliği satın alacak ve ebeveynlerini de yanlarına alarak üç kuşak bir aile evi oluşturacaklar.
2030 yılında uluslararası nüfusun ülke nüfusunun %20’sini oluşturması bekleniyor ve bu büyümede Almanlar önemli bir rol oynayacak.
Not: - Bir lemur Aalborg Hayvanat Bahçesi'nden kaçtı ve insanların bahçelerinde merak uyandırıcı bir yürüyüşe çıktı. İşte maceraya bakın!
DGH Dünyası
Instagram: Justas Galuškinas, ekip liderliği görevinden ayrılıyor ve ekip üyesi olarak devam edecek. Yeni lider Ali Lewis olacak. Emeklerin için teşekkürler Justas ve iyi şanslar, Ali! Instagram ekibi gönüllüleri aranıyor (içerik oluşturucular; grafik tasarım; video; fotoğraf) - hr@lwid.dk
Yönetim: Yönetim liderliği Petra Mihucz ve Yana Vytiaz tarafından paylaşılacak. Yeni kurulan ekip, işe alım, işten ayrılma, iç iletişim ve yapı ile web sitesi ve uygulamanın sorumluluğunu üstlenecek.
LinkedIn - instagram - Facebook - LWID Uygulaması - Ürün Mağazası - Podcast - Web sitesi
Türk Yazar kadromuza yeni yazarlar arıyoruz!
İletişim için WhatsApp hattımız: +45 50 15 11 96
Mail adresimiz: danimarkadagecenhafta@lwid.dk
LinkedIn - Instagram - Facebook - LWID Uygulaması - Ürün Mağazası - Podcast - Web sitesi
Türkçe Ekibinden
(Fotoğraf: Aarhus Üniversitesi)
Geçtiğimiz hafta Aarhus Üniversitesinden birçok öğrenci gözlerinin kanlandığından ya da görme kaybı yaşadıklarından şikayet etti. Bu DR ve TV2'ye konu oldu.
Meğerse, rahatsızlığın kaynağı üniversite kantinindeki UV-ışınlı dezenfektan cihazıymış! Kovid döneminde yerleştirilen bu cihazın amacı kantini boşaldığı zaman dezenfekte etmekti. Bir hata sonucu cihaz öğrenciler yemek yerken açık bırakıldığı için gözlerine zarar verdi.
Cihazın benzer kazalar ihtimaline karşı tamamen kaldırılmasına karar verildi. Üniversitenin kendi içerisinde çok bir değişiklik olmadıysa da bundan yalnızca birkaç gün sonra Aarhus'un belediye başkanı istifa etti.
Aarhus Üniversitesi, Danimarka'nın 2. en büyük şehri Aarhus'ta bulunur. DTÜ ve KÜ'den sonra Danimarka'nın en güçlü üniversitesi olarak kabul edilir ve geçmiş yıllarda dünya sıralamalarına girmiştir. Aarhus ve Üniversitesi aynı zamanda Türkiye'den gelen birçok kişi için Danimarka'ya açılan kapıdır.
Danimarka Siyaseti
Haftalık siyasi genel bakış
Yeni nesil fotomontaj! Polis, çocuklara ilişkin sahte çirkin görüntü içeriği oluşturabilecek. Niyetleri internette gizlenen çevrimiçi tacizcileri yakalayıp tutuklayabilecek. Bu, Adalet Bakanlığı'nın yeni yasa teklifindeki girişimlerden yalnız biri.. Yasanın ayrı bir parçası gerçek kişilere benzemek üzere yapılan pornografik deepfake görüntülerini de Ceza Kanunu kapsamında cezalandırmayı kapsıyor.
Entegrasyon ve Kilise Bakanlarının Danimarka Müslüman Birliği başkanıyla ortak antisemitizm konulu diyalog etkinliği daha başlamadan başarısızlıkla sonuçlandı. Şimdi her iki taraf da medyadan birbirlerini karşılıklı suçluyorlarr.
SF (Yeşil Sol) veliaht prenslerini (yani beklemedeki liderlerini) kaybetti. Jacob Mark, 33 yaşında siyasi kariyerini sonlandırmaya karar verdi. Ya niçin? Politikacıların yaşam tarzı. 2021 yılında iş yoğunluğundan fazla saatler çalışmanın etkisinde bir süre görme yetisini kaybetmişti. Son üç yılda siyasete katılımı azaldı ve daha az görünür hale geldi.
Bölgeselde politikada kuşak değişimi. Bir sosyal demokrat belediye başkanı daha görev süresi dolmadan istifa etti (Bu üst üste altıncı), bir gence belediye başkanlığı zincirine girme fırsatı veriyor. Bu sefer Aarhus'ta. Yeni Aarhus belediye başkanı 32 yaşındaki Anders Winnerskjold.
Not: Aarhus belediye başkanının istifası Aarhus Üniversitesi’ndeki UV skandalına hemen takiben geliyor.
Devlet denetçileri çiftçilerin azot salınımlarını kontrol edemediklerini söylüyor. Tarım ve Çevre Bakanlıklarına sert eleştiride bulundu. Fazla azot salınımı denizdeki oksijenin tükenmesinin başlıca nedenidir ve her sene birçok deniz türünün ölmesine sebep oluyor.
Siyasi partilerden teklifler
SF (Yeşil Sol) ve Konservative (Muhafazakarlar) Jylland'da bir kadın hapishanesi istiyor. Amaç kapasiteyi genişletmek ama aynı zamanda Jylland'daki mahkumların ailelerine daha yakın kalmasını istiyorlar. Danimarka'da (Jyderup, Batı Zelanda'da) sınırlı kapasiteye sahip tek bir kadın hapishanemiz var.
Odak
Bayrağınızı bayrak direğine çekme özgürlüğü yakında sona erecek. Yargıtay'ın kararı sayesinde Haziran 2023'ten bu yana istediğimiz bayrağı göndere çekebiliyoruz. Ne yazık ki o özgürlük de kısa sürede engelleniyor. Mecliste ulusal bayrakların yasaklanması önerisi tartışıyorlar. Birkaç istisna var - örneğin İskandinav ve Alman bayrakları.
Yasanın son metnini görmek için hâlâ beklememiz gerekiyor ancak şu anda görünen yasağın yalnızca bayrak direklerini kapsayacağı. Bayrağı başka herhangi bir yerden asabilirsiniz.
Yüksek Mahkeme, yasağın insan haklarına, daha doğrusu kendini ifade etme hakkına aykırı olacağına karar verdi. Haziran 2023'te açılan ilk davayı kazanan avukat, yasanın geçmesi halinde yeniden hukuki işlemlere başlayacak.
Çalışmayan ya da eğitimini bırakmış 43.000 genci desteklemek için 1,3 milyar DKK. Paranın büyük bir kısmı bu grup için ücretsiz psikolojik yardıma gidecek, zira neredeyse yarısına akıl sağlığı teşhisi konuyor. Diğer bir kısmı ise onlara bir kolektif içinde çalışma deneyimi kazandırmak için kullanılabilecek geçiş tipi işler yaratmak için kullanılacak. Detayları burada okuyabilirsiniz.
2030'da Danimarka turizmden 200 milyar DKK gelir elde etti! Hükümetin önümüzdeki altı yıl için hedefi bu seviyeyi korumak. Karşılaştırma yapmak gerekirse, geçen yıl sadece 164 milyar DKK gelir elde edilmişti. Bu hedefe ulaşmak için hükümet, Danimarka'yı yurt dışında tanıtmak için 44 milyon DKK, ülkede yaşayanların ise Danimarka'nın diğer bölgelerini ziyaret etmelerini teşvik etmek için ise 10 milyon DKK harcayacak. Ayrıca 2025-2028 yılları arasında turizm girişimlerine her yıl 50 milyon DKK yatırım yapılacak!
Danimarka Ekonomisi
Haftalık ekonomiye genel bakış
CO2 nötrlüğü için ayrılan AB fonunun %10'u Danimarka'ya gidiyor. Avrupa Birliği'nde 27 üye olduğu göz önüne alındığında bu, Danimarka için ciddi bir kazanım. 3,5 milyar DKK yedi projeye yatırılacak. Projeler arasında Padborg'da yeşil yakıt (e-metanol) üretmek üzere açılacak bir fabrika var!
Aalborg Portland'a CO2'i yakalayıp depolamaya yönelik bir proje için 1,6 milyar DKK yatırım yapılacak. Şirket, 2030 yılına kadar sıfır emisyona ulaşmayı hedefliyor. Aalborg Portland, yılda 1,7 milyon tonla Danimarka'nın şu anki en büyük CO2 salıcısıdır.
Birçok sahil belediyesi büyük sellere karşı gerekli savunmayı inşa edemeyecek kadar zayıf. Mesela Kerteminde ve Lolland. Bu belediyeler Devletin kıyı bölgelerine müdahale etmesini ve destek vermesini istiyorlar. Hükümet, bir iklim uyum planı hazırladıklarını ve sahil bölgelerinde taşkınlara karşı koruma inşa etme yükünün devlet, belediyeler ve arazi sahipleri arasında paylaşılacağını ifade etti.
77.738 emekli halen çalışıyor. Bu geçen yıla göre %18,9 bir artış! Bir ankete göre aslında emekliliğe yaklaşanların %57'si emeklilik yıllarında çalışmaya zaten niyetli. Ya neden ki? Ocak 2023'ten bu yana emeklilik maaşınızın eşin/birlikte yaşadığınız kişinin gelirinden etkilenmemesini sağlayan yeni bir yasa çıktı. Bunun yanı sıra istihdama bağlı vergi indirimleri ve çalışan olmayı daha çekici hale getiren çeşitli teşvikler de var.
Odak
Konut kredisi talebinde bulunduğunuzda bankayla ilk görüşmenize nasıl hazırlanmalısınız?: Tipik olarak, banka size yıllık gelirinizin dört katına kadar kredi sunabilir Üstelik AB vatandaşları için %5 peşinatla! Bu sayede ev alırken masrafın %80'ini konut kredisi, %15'ini banka kredisi ve %5'ini nakit ile karşılayabileceğiniz anlamına geliyor. Eğer ipoteğin %5'ten fazlasını karşılayacak nakitiniz varsa, daha değerli bir konut alabilir veya daha küçük bir banka kredisi çekmeyi düşünebilirsiniz.
Banka, gelirinizin en azından bir kısmını biriktirmediğinizi fark ederse ipotek kredisini reddedebilir. Her ay tüm paranızı harcama eğilimindeyseniz, kredi konusunda size güvenmeleri zor olacaktır. Harcama alışkanlıklarınızı görmek için genellikle son 6-12 aya bakılır.
Borçlarınız bankadan alabileceğiniz maksimum kredi tutarına dahildir. Bu ister ayrı bir araba kredisi ister SU borcu olsun, alabileceğiniz azami kredi mevcut borçlarınız dolayısıyla sınırlanır. Ödenmemiş borçlarınız nedeniyle borç kurumuyla sorun yaşıyorsanız, bu genellikle bankanın doğrudan reddedeceği anlamına gelebilir.
Konut kredisi teklifi almak için en az üç farklı bankayla iletişime geçin. Farklı ipotek kurumlarıyla çalıştıklarından emin olun. Ancak hepsi Totalkredit ile çalışıyorsa kredi teklifi aynı olacaktır.
Temu, düşük kaliteye ve ürünlerinde kullanılan tehlikeli kimyasallarla ilgili uyarılara rağmen Danimarka'nın en çok kullanılan internet mağazası haline geldi.. Temu nasıl bu kadar ucuz olabilir ki? Birincisi, ürünleri doğrudan Çin'deki fabrikalardan müşteriye satıyorlar. Kendilerini sadece aracı platform olarak adlandırdıkları için ürün güvenliğine ilişkin AB düzenlemelerinden kaçınıyorlar. İkincisi, Çin'den Danimarka'ya teslimatta posta hizmetlerinde indirim olduğundan şirketlerin Çin'den Danimarka'ya ürün göndermesi gayet ucuz.
Girişimcilik Köşesi
Aalborg Kalkınma Enstitüsü finansal planlama ve finansmanı anlamak konusunda uzman bir eğitmen/konuşmacı arıyor. Uluslararası girişimcilere yönelik bir kurs için Viborg'a seyahat etmek isteyen girişimcilere yönelik. Ücretli fırsat. İletişim için: pl@aalborgid.com
Haftanın ipucu! Çalışan ekibinizi genişletmek istiyorsanız aşağıdaki seçeneklere sahipsiniz: (a) Jobcenter'dan 1 aylık ücretsiz stajyer; (b) Jobcenter'den 3 ila 6 aylık sübvansiyonlu çalışan (maaşın maliyetinin yarısını Jobcenter karşılar); (c) SMV:Büyüme Pilotu'ndan 6 aylık sübvansiyonlu çalışan (maaşın maliyetinin yarısını SMV karşılar). Aalborg ve civarında çalışıyorsanız, size bir ay ile bir yıl arasında bir süre için Avrupa Birliği tarafından maaş ödenen bir çalışana olanak sağlayan bir AB programına da erişebilirsiniz. SMV:Büyüme Pilotu veya AB planıyla ilgileniyorsanız, şu adrese yazın: info@aalborgid.com
Danimarka’da Günlük Yaşam
Küresel sıcaklık artışını 1,5 santigrat derecenin altında tutmak için çok geç. Birleşmiş Milletler'in yeni raporu 2.8 derecelik bir sıcaklık artışına doğru ilerlediğimizi gösteriyor. 2022'ye kıyasla sera gazı emisyonlarında kayda değer tek düşüş Avrupa Birliği'nde kaydedildi (-%7,2). ABD dışında (o da %1,2 gibi küçük bir düşüş gösterdi), dünyanın geri kalanı sera gazı emisyonlarını artırdı.
Kişi başına düşen sera gazı emisyonlarına baktığımızda en fazla toparlaması gereken ülkeler ABD ve Rusya. Afrika'yı ideal olarak alırsak (kişi başı 2,2 ton), o zaman her iki ülkenin de kişi başına neredeyse 17 ton azaltması gerekiyor. Avrupa Birliği'nde ise salınımı kişi başı 5 ton azaltmamız gerekiyor.
Danimarka, topraklarının yüzde 40'ını tehlikeye sokan büyük sellere hazırlanmaya başladı. Bazı belediyeler ev sahiplerini hazırlamak için özel iklim girişimleri başlattı. Sel riski olan bir bölgede yaşıyorsanız bir pompaya yatırım yapmak iyi bir fikir olabilir. Ardından olası tüm giriş noktalarını kapatarak evinizi su geçirmez hale getirdiğinizden emin olun. Evinizin etrafına koyacağınız kum torbalarını da hazırlayabilirsiniz.
Kolding, Vejen ve Syddjurs, insanları "evinizi su baskınından nasıl korursunuz" konulu kurslara katılmaya davet ediyor.
Büyük Rüzgar Türbinleri Ulusal Test Merkezinin genişletilmesi amacıyla Thisted'deki bir köy yıkılacak. Bölgedeki 34 ailenin mülkleri kamulaştırılacak. Devlet tarafından bir köyün yıkılması en son 1960 yılında ordunun atış poligonunu genişletmek zorunda kalmasıyla gerçekleşmişti. Bahsi geçen test merkezi Avrupa'nın en iyi rüzgar sahasında yer almaktadır.
Danimarka'nın yapay zekâ destekli en yeni süper bilgisayarı “Gefion”a merhaba deyin. Araştırmacılar ve şirketler (onay alırlarsa) süper bilgisayara erişebilecekler. Eğer ciddi bir işlem gücüne ihtiyaç duyan bir startup iseniz o zaman Gefion'u kullanmak için onay başvurusunda bulunmalısınız.
Gefion, Novo Nordisk Vakfı, Danimarka İhracat ve Yatırım Fonu (EIFO) ve Nvidia arasındaki iş birliğinin bir sonucudur.
Keşif: Danimarka'daki ilk uçan kertenkelenin fosili Stevns Klint'te bulundu. Burada görebilirsiniz.
Rigshospitalet'ten kıdemli bir doktor “Çocuklar için su çiçeği aşısından kaçının” diyor. Neden mi? Çoğu insan gençliğinde enfeksiyona yakalanıyor ve bu şekilde doğal bağışıklık kazanıyor. Yetişkinlik yıllarında ise enfeksiyon kapmak çok tehlikeli olabiliyor. Bugün Danimarka'da nüfusun yüzde 90'ından fazlası, on yaşına gelmeden su çiçeği virüsüne yakalanıyor.
“Ekrana Karşı Savaş”tan son kareler
Odense'deki özel bir okul, 13 yaşın altındaki öğrencilerin sosyal medya kullanımını yasakladı ve velilere çocuklarını sosyal medya platformlarından uzak tutma sorumluluğunu üstlendikleri bir sözleşme imzalamalarını önerdi.
Mariagerfjord, Danimarka'da öğrenciler tarafından ekran kullanımı konusunda okulları sertifikalandıran ilk belediyedir. Okulların dersler sırasında ve hatta okul sonrası programlarda ekranları daha az kullanmalarını istiyorlar. Buradaki fikir, ekranların yalnızca çocuğun gelişimine olumlu fayda sağladığında kullanılmasıdır.
Danimarka Uluslararası Toplumu
Højskolerne'deki uluslararası öğrencilerin %19,2'si Japonya'dan gelmektedir. 18 yaş üstü kişiler için çok farklı konularda eğitim alabileceğiniz bu yatılı okullar lise/üniversite hazırlık kademesinde eğitim verirler.
Duyuru ve İlanlar
Odense, 30 Ekim 18:00: Birçok uluslararası çalışanın Danimarka'ya taşınmadan önce keşke bilseydim dediği kilit konuların ele alınacağı soru-cevaplı bu atölye çalışmasına katılabilirsiniz. Katılımcılar, uluslararası yer değiştirmenin duygusal iniş ve çıkışlarını yönetmeye yönelik araçların yanı sıra, kültür şokunun dinamikleri ve psikolojik etkileri hakkında bilgi sahibi olacaklar. Katılmak ücretsiz ancak kontenjan sınırlıdır.
Odense, 31 Ekim 09:00-11:00: Eğer yabancı bir partneriniz varsa ve Danimarka'da iş arama konusunda daha fazla bilgi edinmek istiyorsanız, İş Arama Seminerlerine katılabilirsiniz. İlk seminer 31 Ekim'de, ancak önümüzdeki haftalarda yeni seminerler de olacak. Her oturumdan en geç üç gün önce kaydolduğunuzdan emin olun.
Aarhus, 6 Kasım 16:30 - 18:30: Danimarka'nın BM Güvenlik Konseyi ve AB başkanlığındaki gelecekteki yeri ve bunun iki kuruluş arasındaki işbirliğini nasıl etkileyeceği hakkındaki tartışmayı dinlerken Danimarkalılar ve Uluslararasılar arasındaki bir ağ toplantısına katılın. Nerede mi? Kulturhus bunkeren (Olof Palmes Allé 11, 8200). kurtnielsen.kn@gmail.com adresine e-posta göndererek kaydolabilirsiniz.
Uluslararası Basında Danimarka
Danimarka'daki insanlar birbirlerine neden bu kadar güveniyor? (DW News)
Danimarka'daki 5000 yıllık Taş Devri sitesinde 'ileri' inşaat teknolojisi bulundu (The Independent)
Danimarka'da Geçen Hafta’yı altı dilde yayınladığımızı biliyor muydunuz?
🇬🇧İngilizce - 🇷🇴Rumence - 🇵🇱Lehçe - 🇪🇸İspanyolca - 🇮🇹Italyanca
Danimarka’da Geçen Hafta’ya dair görüş, öneri, ortaklık vs. için
WhatsApp hattımız: +45 50 15 11 96
Mail adresimiz: danimarkadagecenhafta@lwid.dk