Nükleer Santraller, Dolandırıcılar, Kurtlar
Danimarka'da Geçen Hafta (27.04-04.05) 2025 Sayı 17
Last Week in Denmark is also available in the following languages:
🇩🇪Deutsch - 🇬🇧English - 🇪🇸Español - 🇮🇹Italiano - 🇵🇱Polski - 🇷🇴Română - 🇭🇺Magyar
Haftanın Manşetleri
☢️Nükleer enerji 40 yıl sonra Danimarka'ya geri dönüyor.
🥷2024 yılında Danimarka'da 270 bini aşkın kişi dolandırıldı.
🐺Gönüllü kurt devriyeleri koyunları koruyacak!
Görsel: Diana Bălașa
İçindekiler
Ekipten
Danimarka’daki Türk Expatlar Derneği TEID'den:
🥂 Güzel Bir Cuma Akşamı İçin Teşekkür Ederiz! TEID Networking Etkinliği Enerji Doluydu! 🥂
Cuma akşamımızı güzelleştiren, enerjisi yüksek networking etkinliğimiz harika geçti! Katılımlarınızla ortamı şenlendirdiniz.
✨ "Danimarka İş Dünyasında Başarılı Olmak" panelimizde Novo Nordisk'ten Emel Mashaki Ceyhan ve Donkey Republic'ten Erdem Ovacık'ın değerli katkıları, cuma akşamımıza ilham kattı. Kendilerine kıymetli paylaşımları için teşekkür ediyoruz. Panelin ardından gerçekleşen samimi ve keyifli networking bölümünde yeni bağlantılar kuruldu, sohbetler edildi.
🤝 Bu harika toplulukla bir araya gelmek ve pozitif enerjinizi hissetmek bizler için çok kıymetli. Sizlerin katılımı ve desteğiyle nice güzel etkinliklerde buluşmayı umuyoruz. Birlikte daha da büyüyeceğiz!
Bir sonraki etkinlikte görüşmek üzere!
DGH Tavsiye Kampanyası Dereceleri
Danimarka'da Geçen Hafta tavsiye kampanyamız devam ediyor. Sayfamızı paylaşarak harika ödüller kazanın! İlk 4'e girenlerin para ödülü, 5.'ten 10.'a kadar olanlar ise LWID ürünleri kazanacak. Detaylar için tıklayın!
04/05/2025 itibariyle ilk 10:
(1) Milena Giunti, 43
(2) Marie A, 7
(3) Janar de Lima, 5
(4) Sławomira Podwojska, 5
(5-6) Narmin Nevruzlu, 4
(5-6) Golam Sadman, 4
(7-11) Ramanjaneyulu Ravipati, 3
(7-11) Lala Hassaram, 3
(7-11) Malu, 3
(7-11) Steph Fuccio, 3
Bonus puanlar haber bülteninin bir sonraki sayısına eklenecektir. Bonus puanlarınızı bildirmeyi unutmayın!
Danimarka Siyaseti
Kanun Teklifleri
🚗 Yaşlı sürücülere sağlık kontrolü şart mı? Kopenhag’da 75 yaşındaki bir sürücünün 12 kişiyi yaralaması sonucunda, siyasetçiler 2017’de yapılan ve yaşlı sürücüler için zorunlu sağlık kontrollerini kaldıran düzenlemeyi yeniden değerlendirmeye aldı. Şu anda, sürücü ehliyetleri 70 yaşından sonra sağlık kontrolü olmadan yenileniyor ve 15 yıl geçerli kalıyor. Milliyetçi Popülistler (DD) gibi partiler, 75 yaşından sonra bu sürenin 5 yıla indirilmesini önerirken, Sosyal Liberal Parti (Radikale Venstre) sağlık kontrollerinin geri getirilmesi gerektiğini savunuyor. Tüm partiler, bireylerin kendi kararlarıyla araç kullanmayı bırakmasının yeterli olmadığını ve risklerin daha iyi analiz edilmesi gerektiğini düşünüyor. Aile ya da komşular uyarıda bulunsa bile, şu anda kimse sürücüyü durduramıyor.
🚜 Toprak dökerek kazanç sağlamak siyaset gündeminde. Zellanda Bölgesi’nde bazı tarlaların inşaat sahalarından getirilen toprakla beş metreye kadar doldurulduğu ortaya çıktı. Bu toprak, temiz toprak kategorisinde değerlendirildiği için çiftçiler neredeyse hiçbir denetim olmadan kabul edebiliyor ve bu topraktan kazanç sağlıyorlar. Ancak çevresel etkilerle ilgili artan endişeler, siyasi partileri harekete geçirdi.
Kızıl Yeşil İttifakı (Enhedslisten) ve Yeşil Sol (SF), sadece sertifikalı tarlalara toprak dökülmesini ve çiftçilere ödeme yapılmasının tamamen yasaklanmasını istiyor. Muhafazakârlar (Konservative) ise daha sıkı denetim istese de, aşırı bürokrasiye yol açılmaması gerektiği konusunda uyarıyor. Çevre Bakanı da mevcut kuralların yetersiz olduğunu belirterek yazdan önce yeni bir düzenleme getireceklerini açıkladı.
🇩🇰🇬🇱 Danimarka Krallığı’nı yeniden düşünmenin zamanı geldi. Başbakan Mette Frederiksen ve Grönland lideri Jens-Frederik Nielsen’in ortak basın toplantısında, Danimarka Krallığı’na bağlı özerk bölgeler arasındaki ilişkilerin artık çağın gereklerine göre güncellenmesi gerektiği vurgulandı.
Gündemdeki en önemli meselelerden biri, Grönland’ın daha fazla alanda yetki devralması. Ancak bu kez, masrafların tamamı Grönland’a yüklenmek yerine, bir kısmının Danimarka tarafından karşılanması da değerlendiriliyor. Bu durum, şu anda yürürlükte olan 2009 tarihli Yerel Yönetim Yasası ile çelişiyor; çünkü mevcut yasa, Grönland’ın üstlendiği her yeni sorumluluğun finansmanını kendisinin karşılamasını öngörüyor.
Grönland tarafı, daha fazla mali yardım değil, daha fazla söz ve sorumluluk istediklerini açıkça ifade ederken; Danimarka da daha eşit bir ortaklık için katkı sağlamaya hazır olduğunun sinyalini verdi. Yasada yapılacak olası değişikliklerle ilgili görüşmeler ise şimdiden başlamış durumda.
Siyasi Sahne
💥 İklim Bakanı'nın hesap hatası milyarlara mal oldu. Hakkında verilen güvensizlik oylamasından kıl payı kurtulan İklim Bakanı, şimdi de ciddi bir mali hata nedeniyle yeniden muhaliflerin hedefinde. Esbjerg’den Almanya’ya uzanacak devlet destekli hidrojen boru hattı anlaşmasında yapılan 2,3 milyar DKK’lık bir hesap hatası gündeme bomba gibi düştü.
Hatanın, proje tarafları arasındaki iletişim kopukluğundan kaynaklandığı belirtiliyor. Anlaşma geçerliliğini korusa ve finansman sağlansa da, muhalefet partileri bu durumu "zayıf uygulamanın" bir başka örneği olarak değerlendiriyor. Eleştiriler oldukça sert çünkü Bakan, kendisini "uygulama bakanı" olarak tanımlıyor. Ancak muhalefet, "Yeşil dönüşüm bu kadar kritikken, bu kadar hatalı bir planlama kabul edilemez" diyerek tepki gösteriyor.
📻 Acil durum planları çıkmazda. Dokuz ay önce yeni bir bakanlık ve sembolik bir "hazırlıkçı radyo" alan Danimarka'nın ilk Sivil Hazırlık Bakanı Torsten Schack Pedersen, şu an baskı altında. Güney Avrupa'da beş kişinin ölümüne yol açan elektrik kesintisi, Danimarka'nın kriz planlamasında ne kadar yavaş ilerlediğine yönelik eleştirileri yeniden gündeme getirdi. Milletvekilleri, bakanın sahip olduğu yetkilerin net olmadığını belirtiyor ve yetkilerini açıklığa kavuşturacak bir komisyonun hâlâ somut bir sonuç üretmediğini vurguluyor.
"Hazırlıkçı Radyosu" (İngilizce: "Prepper-radio"), acil durumlarda halkı bilgilendirmek ve hayatta kalma stratejileri sunmak amacıyla kullanılan sembolik bir radyo cihazıdır. Bu tür cihazlar, kriz zamanlarında iletişim sağlamak için önemli bir araç olarak kullanılır.
⚛️ Mavi partiler, 40 yıllık nükleer yasağın kaldırılmasını istiyor. Venstre (Danimarka Liberalleri) ve Moderaterne (Yeni Sosyal Liberaller), nükleer enerji yasağının kaldırılmasına destek veriyor. Muhalefet partileri ise, 1985’te getirilen yasağın sona ermesi için bir oylama yapılmasını istiyor. Danimarka Liberalleri, sürecin aşamalı olmasını öneriyor, ancak birçok kişi nükleer enerjiyi ucuz, güvenli ve çevre dostu bir çözüm olarak görüyor. Sektör temsilcileri, yasağın yenilikleri engellediğini söylüyor ve kamuoyu desteği artıyor. Radikale Venstre (Sosyal Liberaller) ve Alternativet (Yeşiller) ise temkinli, çünkü rüzgar ve güneş enerjisinin Danimarka için daha uygun olduğunu düşünüyorlar. Tartışmalar kızışırken, nihai kararın küçük partilerin tutumlarına göre şekillenmesi bekleniyor.
1985'te Danimarka, nükleer enerji üretimini yasaklayan bir yasa kabul etti. Bu yasa, ülkede nükleer santrallerin kurulmasını engelliyor ve Danimarka'nın enerji ihtiyacını rüzgar, güneş ve diğer yenilenebilir kaynaklarla karşılamayı hedeflemişti.
Danimarka Ekonomisi
Paramız
🧠 Paranızı duygularınız harcıyor. Bir beyin araştırmacısı, ister çikolata satın almak, ister krediyi yeniden finanse etmek olsun, neredeyse her finansal kararın arkasında mantığın değil duyguların olduğunu söylüyor. Kötü bir günün ardından “intikam alışverişi” yapmaktan, bir fırsatı kaçırdığımız için paniğe kapılmaya kadar, beynimiz hızlı hareket etmeye ve öncelikle de hissetmeye ayarlıdır. Ancak biraz farkındalıkla senaryoyu tersine çevirebilirsiniz: dopamini uzun vadeli hedefler için kullanın, satın alımları erteleyin ve tasarrufları daha görünür hale getirin. Nöroekonomi, daha akıllı finansmanın anahtarının daha az hissetmek değil; planlı bir şekilde hissetmek olduğunu gösteriyor.
🏦 Milyonlar kayıp kimlik nedeniyle belirsizlik içinde. Vergi Dairesi, 16 bankada toplam değeri 20 milyon DKK'nın üzerinde olan yaklaşık 8.700 banka hesabı ve yatırım portföyünün sahiplerini arıyor. Hesapların çoğunda 10.000 DKK'dan az, ancak birkaçında 217.000 DKK'ya kadar para bulunuyor. Sorun, isim ya da CPR numarası gibi kimlik bilgileri eksik. Hak sahipleri 30 Nisan 2026'ya kadar ortaya çıkmazsa, para devlete gidecek.
Girişimcilik
🪖 Savunma Bakanlığı fikirlerinizi duymak istiyor - bir an önce! Danimarka ordusunu yeniden inşa ederken, şirketler artık yeni bir çevrimiçi teklif formu aracılığıyla doğrudan Savunma Bakanlığı'na ekipman alımları önerebilecek. Amaç, Accelerationsfonden kullanarak tedariki hızlandırmak ve hem Danimarkalı hem de uluslararası tedarikçilerin yeni teknolojilerinden yararlanmak. Danca ve İngilizce olarak virk.dk adresinde yer alan form, işletmelerin askeri kapasiteyi artıracak çözümler sunmasını kolaylaştırıyor. Yetkililer bunun bilinmeyen seçenekleri ortaya çıkaracağını ve savunma sanayi ile daha hızlı, daha akıllı işbirliğini tetikleyeceğini umuyor.
🚀 BoostUP Webinar Serisi, sosyal etki, sürdürülebilir markalaşma, şeffaflık ve amaç odaklı iş konularına odaklanan dört ücretsiz, çevrimiçi oturumla Danimarka'daki girişimcilik yolculuğunuzu güçlendirmek için burada.
12 Mayıs, 19:00, Elisabeth McClure ile fikirleri sosyal etkiye dönüştürmek. Buradan kaydolun.
14 Mayıs, 17:00, Elias Mølbæk ile sürdürülebilir markalar inşa etmek. Buradan kaydolun.
16 Mayıs, 17:00, Travis James Mathers ile Girişimler için Yönetişim ve Şeffaflık. Buradan kaydolun.
17 Mayıs, 10:00, Ilie Tomulescu ile daha iyi bir dünya için iş kurmak. Buradan kaydolun.
Erasmus ve İş Olanakları
AB dışından gelen öğrencilerin Danimarka'da kalması zorlaşıyor.
Danimarka'ya okumaya gelen birçok öğrenci, mezun olduktan sonra bu ülkede iş aramak istiyor. Danimarka hükümeti de bunu teşvik ediyor zira mezunların iş aramak için 6 ay, ya da uzatma talep ederlerse 3 yıl hakları var. Ancak geçtiğimiz hafta bu hakka bir kısıt getirildi.
AB dışından gelen öğrenciler, akredite olmayan üniversite programlarında okudukları zaman artık bu haktan faydalanamayacak. Kopenhag Üniversitesi, Danimarka Teknik Üniversitesi gibi Büyük 8'li bu karardan etkilenmedi. Ne de KEA gibi mesleki yüksek okullar.
Bu değişiklik şimdilik daha çok Danimarka'da yabancı dilde eğitim veren özel kurumları hedefliyor. Örneğin Knightsbridge University ve Danimarka Arap Akademesi gibi akredite olmayan özel kurumları. Kısıtılamalar aynı zamanda öğrencilerin aile fertlerini Danimarka'ya getirmelerini de engellemeyi hedefliyor. 5 Mayıs'tan itibaren devreye girecek bu düzenlemeden etkilenip etkilenmediğinizi öğrenmek için Danimarka'da akredite kurum listesine bir göz atın.
Danimarka’da Günlük Yaşam
🥫Tek başına üç gün hayatta kalmak için hazırlıklı mısın? Şimdi öğrenmenin zamanı geldi. Kendi hazırlık seviyenizi kontrol etmek için Danimarka Acil Durum Yönetim Ajansı DEMA'nın kontrol listesine bir göz atın!
📱 Plastik kartlara elveda mı? 27 Mayıs’tan itibaren Danimarka’da sarı sağlık kartının fiziksel versiyonuna resmen “hayır” diyebilirsiniz. Hükümet, artık isteyenlerin plastik kartı almaktan vazgeçmesine izin veriyor. Tercih ederseniz dijital kartı uygulama üzerinden kullanabilirsiniz. Uygulama, adres veya doktor değişikliği gibi bilgileri otomatik olarak güncelliyor ve tek dokunuşla aile hekiminizi aramanıza olanak tanıyor. 2021’den bu yana 3,8 milyon defa indirilen uygulama zaten oldukça popüler.
🕵️ Dijital dolandırıcılık 274.000 kişiyi vurdu. Danimarka’da yaşayanların yaklaşık %6’sı 2024 yılında dijital dolandırıcılığın kurbanı olduğunu söylüyor. Sahte internet siteleri, oltalama mesajları ve ikinci el satış tuzakları giderek yaygınlaşıyor. Bir kadın, kendisini MobilePay destek hattı gibi tanıtan bir dolandırıcıya neredeyse inanacaktı, ta ki arka planda havlayan bir köpek onu şüphelendirene kadar. Uzmanlar, dolandırıcılıkların yapay zekâ kullanılarak daha zeki hale geldiği ve güveni kötüye kullandığı konusunda uyarıyor.
🐺 Gönüllüler ve kurtlar karşı karşıya. Hükümet, Oksbøl gibi kasabalarda gönüllü kurt devriyeleri kurulmasına izin vermek istiyor. Bu gruplar, insanlara fazla yaklaşan kurtları korkutmak için flaş ışıkları kurabilecek, ses çıkarabilecek ve bazı durumlarda lisanslı avcıların müdahale etmesine olanak sağlayabilecek. Bu, güvenliği artırmaya yönelik altı maddelik bir “kurt planı”nın parçası. Plan ayrıca daha iyi bilgilendirme kampanyaları, çiftçilere daha fazla destek ve AB koruma kurallarının gevşetilmesi gibi önlemleri içeriyor.
⚡ Elektrikli arabalar Danimarka’yı iklim hedefinin ötesine taşıdı. Elektrikli araç satışlarındaki büyük artış sayesinde Danimarka, 2030 yılına kadar sera gazı emisyonlarını %72 oranında azaltma yolunda ilerliyor. Bu oran, resmi hedef -%70 düşüşü bile geçiyor. Sadece geçen yıl yollara yaklaşık 150.000 elektrikli araç katıldı ve bu beklentileri fazlasıyla aştı. Uzmanlar, düşen fiyatlar, gelişen menzil ve fosil yakıtlı araçları aşamalı olarak kaldıran AB düzenlemeleri sayesinde bu başarının geldiğini söylüyor. Ancak her şey güllük gülistanlık değil; rüzgar ve güneş enerjisi yatırımları oldukça yavaş ilerliyor ve bazı uzmanlar iklim planının hâlâ büyük ölçüde vaatlere dayandığını belirtiyor.
🕊️ Danimarka, martı çığlığı yarışmasında altın madalya kazandı! 21 yaşındaki Anna Brynald, Belçika’daki ilginç bir yarışmada Avrupa martı taklidi şampiyonu oldu. Olağanüstü ses aralığına dayanan bu sıra dışı yetenek, yakın bir arkadaşını kaybettikten sonra onun için bir tür iyileşme aracına dönüştü. Anna’ya göre martı gibi bağırmak hem bir başa çıkma yöntemi hem de neşeli bir isyan biçimi. Aftenshowet programına yaptığı açıklamada, insanların özgürce yaşamasını ve yüksek sesle gülmesini hatırlatmayı umduğunu söyledi. Hikayesi CNN, BBC ve India Today gibi medya devleri tarafından da paylaşıldı.
⚓ Kosta Rika'da Danimarka'ya ait köle gemileri bulunmuş olabilir. Yıllarca süren spekülasyonların ardından, araştırmacılar Kosta Rika kıyılarındaki iki gizemli batığın aslında 1710 yılında kaybolan Danimarka köle gemileri Fridericus Quartus ve Christianus Quintus olduğunu doğruladıklarını söylüyor. Kanıtlar, Güney Danimarka'dan gelen keresteler, Flensburg yapımı sarı tuğlalar ve 300 yıllık kil pipolar. Bu keşif, Kosta Rika'nın Afro-Karayip toplumu için de önemli bir anlam taşıyor; zira atalarıyla daha derin bir bağ kurma fırsatı sunuyor.
🦓 Avrupa’yı 2025’te kukla istilası bekliyor! Lagos’tan Lapland’a, hayat boyu büyüklüğündeki kukla hayvanlarTHE HERDS adlı dev bir sanat projesi kapsamında Nisan-Ağustos 2025 arasında sokakları sahneye çevirecek. Bu yaratıklar yalnızca eğlendirmekle kalmayacak; doğanın gücünü ve kırılganlığını hatırlatan, iklim kayıtsızlığına karşı bir uyarı görevi görecek. Kinşasa’dan Kopenhag’a kadar birçok şehirde, davetsiz misafirler gibi şehre yayılan bu kuklalar zarafet, korku, güzellik ve hayranlık duygularını bir arada yaşatacak.
Duyuru ve Etkinlikler
Kopenhag, Everybody Networks Here - Copenhagen ~ Grow & Connect 16
📍 Yer: Zoku Copenhagen
🗓️ Tarih: 15 Mayıs 2025, 19:00 - 21:30
🎟️Biletler: Biletto’da
Roskilde, Roskilde Festivali
🗓️ Tarih: Cumartesi 28 Haziran - Pazar 6 Temmuz 2025
Erasmus öğrencileri için duyuru: ESN Kopenhag, bu seneki Roskilde Festivali için gönüllüler arıyor! Son başvuru tarihi 28 Mayıs!
🖼️İstanbul merkezli sanatçı Banu Cennetoğlu’nun Danimarka’daki sergisi “BEING SAFE IS SCARY”, Kunsthal Charlottenborg’da kapılarını açtı. Sergi 10 Ağustos 2025’e kadar ziyaret edilebilir.
Danimarka’da Geçen Hafta’ya dair görüş, öneri, ortaklık vs. için
WhatsApp hattımız: +45 50 15 11 96
Mail adresimiz: danimarkadagecenhafta@lwid.dk
Linktree: https://linktr.ee/lwid.dkDGH Dünyası
LinkedIn - Instagram - Facebook - LWID Uygulaması - Ürün Mağazası - Podcast - Web sitesi