Sporcu Gençlik, Yenilikçi Danimarka, İkamet Denetimleri
Danimarka'da Geçen Hafta (04.05-11.05) 2025 Sayı 18
Last Week in Denmark is also available in the following languages:
🇩🇪Deutsch - 🇬🇧English - 🇪🇸Español - 🇮🇹Italiano - 🇵🇱Polski - 🇷🇴Română - 🇭🇺Magyar
Haftanın Manşetleri
⚽️Daha fazla çocuğun spor tesislerinden yararlanabilmeleri için 41 milyon DKK yatırım yapılacak.
💡Yeni bir program, ticari markaların tescili ve startup fikirlerinin korunması konusunda ücretsiz yardım sunuyor.
👮Yeni bir yasa paketi belgesiz göçmenlerin ehliyetlerini, öğrenciliklerini ve kurdukları işleri iptal etmeyi amaçlıyor.
Görsel: Diana Bălașa
İçindekiler
Ekipten
Arktik, yahut Süper Güçlerin Yeni Nüfuz Alanı
Yazan: Mert Sungurlu
Son zamanda Danimarka bir paradoksla karşı karşıya. Bir yandan Danimarka, Avrupa'nın kuzeyinde ufak bir ülke. Öte yandan aynı ülkenin Arktik Bölgesi'nde kraliyet toprakları var. Ve tabii, özellikle Grönland bu konuda öne çıkıyor. Grönland sadece buzullardan ibaret değil; aynı zamanda yer altı zenginlikleri, yeni ulaşım rotaları ve askeri üsler için çok ciddi bir stratejik potansiyele sahip. Danimarka'nın Kuzey Atlantik'teki mevkiisi sorgulandıkça Amerika’nın birkaç yıldır Grönland’ı satın almak istemesi artık kulağa o kadar da garip gelmiyor.
Evet, Atlantik Okyanusu'nun öbür tarafından ABD’nin Grönland üzerine hak iddiaları devam ediyor. Çünkü buradaki doğal kaynaklar, Çin’in okyanus yoluyla Kuzey Kutbu'na uzanan projeleri değerini gittikçe artıyor. Grönland, ABD’nin Çin’e karşı bir nevi savunma noktası olarak görülüyor. Fakat tabii Danimarka ve Grönland halkları egemenliklerinin ihlal edilmesini istemiyor.
Bu ilgiyi en net şekilde ABD Başkan Yardımcısı JD Vance’in Grönland ziyaretinde gördük. Vance, eşiyle birlikte Pituffik Uzay Üssü’nü ziyaret etti ve konuşması esnasında Danimarka'yı Grönland'ın güvenliği konusunda yetersiz kalmakla eleştirdi. ABD'nin bölgeyi daha etkin koruyabileceği ve Vance'in benzer açıklamaları Grönland ve Danimarka’da tepkiyle karşılandı. Grönlandlı yetkililer, ABD'nin daha saygılı bir yaklaşım sergilemesi gerektiğini ifade etti.
Sadece Amerika değil, Çin de Arktik’e yatırım yapıyor. Limanlar kurarak, altyapı projeleri geliştirerek, Çin sakin ama emin bir şekilde bölgedeki varlığını artırıyor. Ve bu durum doğal olarak Çin'i bir rakip olarak gören ABD'yi tedirgin ediyor.
Rusya da bu siyasi oyundan payını almaya çalışıyor. Grönland'da Rus izcilerin tarama yaparken yakalanması gündem olmuştu. Rusya ise uzun süredir Batı ile gergin durumda olsa bile son dönemde Amerika ile ilişkilerde bazı yumuşama sinyalleri oldu. Şubat’ta Ukrayna’nın davet edilmediği, Riyad’ta yapılan barış zirvesi buna bir örnek olmuştur. Çin’in ortak bir tehdit olarak güçlenmesinden ve Rusya’nın Çin'in tarafında yer alma ihtimalinin güçlenmesi, Amerika tarafından ‘kabul edilemez’ olarak dile getiriliyor. Bu nedenle bazı uzmanlar, Amerika’nın Rusya ile sınırlı da olsa bir uzlaşma arayışında olduğunu düşünüyor.
Arktik’e kıyısı olan diğer ülkelere gelince; örneğin Norveç, Kanada, Finlandiya ve Danimarka daha çok çevreyi koruma, yerel halkların hakları ve bilimsel projelere odaklanıyorlar gibi görünüyor. Ancak son aylarda bu ülkeler de Arktik'teki kendi konumlarını sağlamlaştırmak için kararlı adımlar atmaya başladılar. İklim değişikliği sonucu doğa ve siyasetin ayrılmaz bir ikili haline geldiğini görüyoruz.
Sonuçta Arktik artık sadece okyanus ve buzullardan ibaret bir yer değil. Büyük ülkeler burada pozisyon alıyor, ve herkesin gözü Arktik'in en kıymetli incisi Grönland üzerinde. Buzlar eridikçe bölgenin kızışma ihtimali büyüyor.
DGH Tavsiye Kampanyası Dereceleri
Danimarka'da Geçen Hafta tavsiye kampanyamız devam ediyor. Sayfamızı paylaşarak harika ödüller kazanın! İlk 4'e girenlerin para ödülü, 5.'ten 10.'a kadar olanlar ise LWID ürünleri kazanacak.
Kampanyayı 18 Mayıs'a kadar uzattık! Detaylar için tıklayın!
10/05/2025 itibariyle ilk 10:
(1) Ellie Owens, 335
(2) Milena Giunti, 43
(3-4) Vojta Mastalir, 11
(3-4) Ahmet Akkoç, 11
(5-7) Marie A, 10
(5-7) Ninell, 10
(5-7) Doruk Kavraz, 10
(8) Andrew Mina, 8
(9) Nadine Baranshamaje, 6
(10-12) Sławomira Podwojska, 5
(10-12) Steph Fuccio, 5
(10-12) Janar de Lima, 5
Bonus puanlar haber bülteninin bir sonraki sayısına eklenecektir. Bonus puanlarınızı bildirmeyi unutmayın!
Danimarka’da Günlük Yaşam
👶 Bebek ziyaretleri Aalborg huzurevine neşe getiriyor. Her hafta doğum iznindeki anneler, bebekleriyle birlikte Aalborg’daki Tranders Høje Huzurevi’ni ziyaret ediyor. Bu ziyaretler yaşlı sakinlerin moralini yükseltiyor ve neşeli tepkiler doğuruyor. Başka yerlerdeki benzer projelerden ilham alan bu girişim, özellikle demans hastalarında olumlu etkiler yaratıyor; şarkı söyleme ve etkileşim yoluyla onların yeniden insanlarla bağ kurmasına yardımcı oluyor. Başarılı sonuçların ardından organizatörler, bu uygulamanın Aalborg’daki diğer huzurevlerine de yayılmasını umuyor.
🌽 Danimarkalı süper mısır, gelecekteki mahsul kayıplarına karşı bir çözüm olabilir.
Flakkebjerg yakınlarında yer alan kapalı bir tünelde yetiştirilen 51 mısır bitkisi, tarımı devrimleştirme potansiyeline sahip. Healthycrop adlı girişim tarafından geliştirilen bu genetiği değiştirilmiş bitkiler, mantar enfeksiyonlarına direnç gösteren doğal ve patentli bir enzim sayesinde daha az pestisit kullanımıyla daha yüksek verim sağlayabilir. Küresel çapta ilgi gören proje, şu anda laboratuvardan tarlaya geçebilmek için AB onayını bekliyor.
🎖️ Danimarka’da yeni askerlik kuralları başladı. Bu hafta, Danimarka’nın yeni zorunlu askerlik modeli kapsamında ilk Savunma Günü (Forsvarets Dag) düzenlendi. Yeni model, askerlik süresini 4 aydan 11 aya çıkarırken genç kadınları da kapsıyor. Katılımcıların yaklaşık yarısı genellikle kilo ya da sağlık nedenleriyle hizmete elverişsiz bulunuyor. Ancak yeni modelde sağlık kriterlerinin gevşetilmesiyle uygunluk oranının artırılması hedefleniyor. Gelecek Savunma Günleri, daha çok gönüllülük ve heves esasıyla seçmeye odaklanacak ve daha az sağlık kontrolü içerecek.
🥦 2040’a kadar sağlıksız beslenen nüfusun büyümesi bekleniyor. Ulusal Halk Sağlığı Enstitüsü’nün yeni analizine göre, on yıllardır süren beslenme rehberlerine rağmen, 2040 yılında Danimarka halkının %28’inin sağlıksız beslenme alışkanlıklarına sahip olacağı tahmin ediliyor. Bu durum özellikle gençleri ve erkekleri etkileyecek. Yeterince meyve, sebze ve balık tüketmeyip, aşırı yağ tüketimi gibi sorunlar; obezite ve kronik hastalıkları tetikliyor. Gıda fiyatları ve agresif pazarlama da bu eğilimi körüklüyor. Öte yandan, aynı dönemde sigara ve alkol tüketiminin belirgin şekilde azalması bekleniyor.
🚬 Sigara kadınların ciğerlerine erkeklere göre daha çok zarar veriyor. Yeni bir Danimarka araştırmasına göre, sigara içen kadınlar, aynı miktarda sigara içen erkeklere kıyasla, KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı) geliştirme ya da solunum yolu hastalıklarından ölme riskini neredeyse iki kat fazla taşıyor. Herlev ve Gentofte Hastanelerinden araştırmacılar, 85.000’den fazla kişinin verilerini analiz etti ve doktorların sigara kaynaklı riskleri değerlendirirken cinsiyet farklarını dikkate almaları gerektiğini vurguladı. Düşük seviyede tütün kullanımı bile kadınlar için ciddi zararlar oluşturuyor.
⚽ Danimarka’da yetenekli kız futbolcular elit erkek takımlarında oynayabilecek. Danimarka Futbol Federasyonu (DBU), yetenekli kadın futbolcuların U15, U17 ve U19 elit erkek liglerinde oynamasına izin verecek iki yıllık bir deneme süreci başlattı. Daha önce sadece amatör düzeyde erkek takımlarında oynayabilen kızlar için bu adım, daha fazla gelişim fırsatı sunmayı hedefliyor.
🎭 Deepfake pornografi kadınları hedef alıyor. Yeni bir araştırma, Danimarka’da kadın siyasetçiler ve kamuya mal olmuş isimlerin rızaları dışında üretilmiş deepfake pornografi videolarının kurbanı olduğunu ortaya koydu. Yapay zekâ fotomontaj yoluyla üretilen bu tür sahte videoları genellikle cinsel aşağılamayı amaçlıyor. Paylaşımı yasa dışı olsa da bu içeriklere internete kolayca düşebiliyor. Uzmanlar, bu tür içeriklerin gerçek taciz kadar travmatik olabileceği konusunda uyarıyor. Mağdurlara içerikleri belgelemeleri, platformlarla iletişime geçmeleri, destek aramaları ve içeriği şikayet etmelerini tavsiye ediliyor. Danimarka’da deepfake pornografinin üretimini yasaklayan yeni bir yasa hazırlanıyor.
🕵️♂️ Polis 35 suç ailesini haritalandırdı.Yeni ulusal analiz, Danimarka’da en az iki kuşaktır suçla ilişkili olan 35 aileyi belirledi. Polis verilerine göre, bu ailelerdeki yetişkinlerin yarısından fazlası suç işlemiş durumda. Suçlar genellikle uyuşturucu, silah ve tekrar eden yasa dışı faaliyetlerle ilgili. Farklı milletlerden gelen bu aileler, ağırlıklı olarak Østjylland, Nordsjælland ve Kopenhag bölgelerinde yoğunlaşıyor. Hedef, yerel iş birlikleriyle izleme ve önleme çalışmalarını geliştirmek.
Duyuru ve Etkinlikler
Kopenhag, Everybody Networks Here - Copenhagen ~ Grow & Connect 16
📍 Yer: Zoku Copenhagen
🗓️ Tarih: 15 Mayıs 2025, 19:00 - 21:30
🎟️Biletler: Biletto’da
Odense, Türk Ekspatlar Buluşması - 🇹🇷 TEID Odense’de ☕
📍 Yer: Cafe Vivaldi, Vestergade 33, 5000 Odense C
🗓️ Tarih: 17 Mayıs 2025, 14:00 - 15:00
Sizleri 17 Mayıs Cumartesi günü gerçekleştireceğimiz TEID Odense Coffee Talks etkinliğine davet ediyoruz. Amacımız tanışmak, sizleri derneğimizin faaliyetleri hakkında bilgilendirmek ve birlikte neler yapabileceğimizi konuşmak.
📣 Odense ve çevresinde yaşayan tüm Türk expatlara kapımız açık!
Køge, 🇹🇷19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı Kutlaması - DTUF
📍 Yer: Solgårdsparken, Stevnsvej 26, Strøby Egede, 4600 Køge
🗓️ Tarih: 25 Mayıs 2025, 14:00
Roskilde, Roskilde Festivali
🗓️ Tarih: Cumartesi 28 Haziran - Pazar 6 Temmuz 2025
Erasmus öğrencileri için duyuru: ESN Kopenhag, bu seneki Roskilde Festivali için gönüllüler arıyor! Son başvuru tarihi 28 Mayıs!
Kopenhag, Kopenhag Jazz Festivali
🗓️ Tarih: 4-13 Temmuz 2025
🖼️İstanbul merkezli sanatçı Banu Cennetoğlu’nun Danimarka’daki sergisi “BEING SAFE IS SCARY”, Kunsthal Charlottenborg’da kapılarını açtı. Sergi 10 Ağustos 2025’e kadar ziyaret edilebilir.
Erasmus ve İş Olanakları
COST nedir?
COST (Bilim ve Teknolojide Avrupa İşbirliği), 1971'de kurulan ve Avrupa'daki bilim insanlarını bir araya getirmeyi amaçlayan bir kuruluştur. Araştırmacıların işbirliği yapmasına ve bulgularını paylaşmasına olanak tanıyan COST Aksiyonları adı verilen uluslararası bilimsel ağları kolaylaştırır. COST, araştırmacılara uluslararası çalışmalarını genişletmelerine yardımcı olan ağ oluşturma desteği sağlamaya odaklanmasıyla benzersizdir. Hatta Türkiye, COST'un kurucu üyelerinden biridir.
COST, araştırmacılara kendi alanlarındaki uluslararası uzmanlarla bağlantı kurma fırsatları sunar; bu da özellikle Avrupa Birliği Çerçeve Programı içindeki uluslararası projelere katılım sağlayabilir. COST aksiyonları, toplantılar, çalıştaylar, konferanslar, bilimsel kurslar, kısa süreli bilimsel ziyaretler ve işbirliklerinden kaynaklanan yayınlar için mali destek sunar. COST ağ oluşturmaya odaklanırken, doğrudan araştırma fonu sağlamaz; bu genellikle ulusal fon kuruluşları aracılığıyla elde edilir.
Danimarka'yı ziyaret etmek isteyen akademiklerin kendi konuları için uygun bir COST aksiyonu başvurusu yapmayı düşünebilir. 2026 için başvuruların son tarihi 21 Ekim 2025.
Danimarka Ekonomisi
Paramız
🛡️ Fazla mı sigortalıyız? DR'nin podcast'i Guldregn'de uzmanlar çoğumuzun gereksiz sigorta için ödeme yaptığı konusunda uyarıyor. Sorumluluk, ev eşyası ve konut sigortası gibi temel poliçeler olmazsa olmazdır, ancak elektronik eşyalar veya bilet iadeleri gibi diğerleri genellikle buna değmez. Hayatınızda bir şeyler mi değişti? Kapsamınızı yeniden görüşün. Ve sadakatin işe yaradığını düşünmeyin; yeni müşteriler genellikle daha iyi fırsatlar elde eder.
Mülk satın alırken Mülkiyet Değişikliği Sigortası hakkında daha fazla bilgi edinmek ister misiniz? Yazımızı okuyun.
💸 Satın almama eğilimi güçleniyor. Sosyal medyadan ilham alan gençler, harcamalarını kısmak ve mali durumları üzerindeki kontrollerini yeniden kazanmak için satın almama trendi benimsiyor. TikTokçu Mia Thim Kastrup hızlı moda ve ani alışverişi bırakarak birkaç ay içinde 44.000 DKK tasarruf etti. Bu trend aynı zamanda tüketim kültürüne meydan okuyor ve aşırı tüketimin çevresel maliyetini vurguluyor, ancak çoğu kişi bu akıma finansal stresi azaltmak ve satın alma alışkanlıklarını yeniden düşünmek için katılıyor.
🏗️ Savunmanın acilen yenilenmesi gerekiyor. Danimarka ordusu, binalarının üçte birinin kötü durumda olması ve eski IT sistemlerinin NATO'nun birlikte çalışabilirliğini tehdit etmesi nedeniyle yaklaşık 50 milyar DKK'lık potansiyel bir yatırım açığıyla karşı karşıya. Yeni tahminlere göre 2033 yılına kadar tesislerin onarımı 27 milyar DKK'ya, IT'nin modernizasyonu ise 21 milyar DKK'ya mal olacaktır ki bu rakam mevcut savunma anlaşması tahsisatlarının çok üzerinde.
🧠 Kuzey Danimarka'da çocuk psikiyatrisi için 3,5 yıllık bekleme kuyruğu özel bir anlaşmaya yol açtı. DEHB, otizm ve anksiyete değerlendirmeleri için bekleme süreleri 132 haftaya ulaşan Nordjylland Bölgesi, ayda en az 55 çocuğa teşhis konulmasına yardımcı olmak için Hejmdal Özel Hastanesi ile bir anlaşma imzaladı. Bu hamle ebeveyn grupları tarafından memnuniyetle karşılansa da çözümün yalnızca bir parçası olarak görülüyor. Bölge hala büyük personel eksikliği ve artan taleple karşı karşıya.
⚽ Düşük gelirli ailelerin gençleri için yardım yolda. Altı kuruluş, savunmasız çocukların spor takımlarına ve spor kulüplerine katılmalarına yardımcı olmak için 2025-2028 yılları arasında 41 milyon DKK yatırım alacak. En az bir ebeveyni sosyal yardım alan yaklaşık 45.000 çocuğun bulunduğu bu girişim, yetişkin refakatçiler, hatırlatma metinleri ve yerel kulüplere ilişkilerin geliştirilmesi için finansmanı da içeriyor. Proje, tüm çocukların topluma ve eğlenceye erişimini sağlamayı amaçlayan, çocuk başına aylık 450 DKK'ya kadar yeni bir boş zaman katkı payını desteklemektedir.
Pazarlar
📉 Novo Nordisk'in çöküşü yatırımcıları vurdu. Bir zamanlar Danimarka'nın en sevilen hissesi olan Novo Nordisk, Haziran 2024'ten bu yana değerinin %50'sinden fazlasını kaybederek Danimarkalı yatırımcıların portföylerinden 130 milyar DKK'dan fazla para sildi. Düşüşe rağmen, birçok kişi hala hisselerine tutunuyor. Uzmanlar tüm yumurtaları tek bir sepete koymama konusunda uyarıyor ve daha iyi çeşitlendirme yapılmasını tavsiye ediyor. Düşüş, stratejileri, risk toleransını ve uzun vadeli hedefleri yeniden düşünmek için bir uyandırma alarmı görevi görüyor.
⚓ Alman savunma desteği Danimarka tersanelerini besliyor. Almanya'nın yeni hükümetinin savunma alanında yaklaşık 3.000 milyar DKK'lık iyileştirme sözü vermesiyle birlikte Danimarkalı denizcilik firmaları siparişlerde artış bekliyor. Svendborg'daki SH Defence gibi Alman tersaneleriyle yakın ilişki içinde olan şirketler, çift kullanımlı konteyner modüllerine olan talebin şimdiden arttığını görüyor. Sektör liderleri, Almanya'nın askeri harcamalarla güçlenen Danimarka'nın en büyük denizcilik ihracat pazarı olmaya devam etmesi nedeniyle önemli bir büyüme öngörüyor.
🏠 Yaşlıların neredeyse yarısı artık özel evde bakımı tercih ediyor. Yaşlı bakımına ilişkin yeni bir rapor, 2011 yılında %33,4 olan evde yardım alan 67 yaş üstü kişilerin %42,9'unun artık özel hizmet sağlayıcıları kullandığını gösteriyor. Hükümetin yeni yaşlı bakım yasası, serbest seçimi rehabilitasyon ve entegre bakımı da kapsayacak şekilde genişletiyor. Özel seçeneklerin bulunmadığı bölgelerde, yaşlılar şirketleri kendileri işe almak için kupon da kullanabiliyorlar. Yaşlı Vatandaşlardan Sorumlu Bakan Mette Kierkegaard bunu son 20 yılın en büyük pazar açılışı olarak nitelendiriyor ve bakım, temizlik ve yemek hizmetlerinde artan çeşitliliği övüyor.
Girişimcilik
🚀 BoostUP Webinar Serisi, sosyal etki, sürdürülebilir markalaşma, şeffaflık ve amaç odaklı iş konularına odaklanan İngilizce dört ücretsiz çevrimiçi oturumla Danimarka'daki girişimcilik yolculuğunuzu güçlendirmek için burada.
12 Mayıs, 19:00, Elisabeth McClure ile fikirleri sosyal etkiye dönüştürmek. Buradan kaydolun.
14 Mayıs, 17:00, Elias Mølbæk ile sürdürülebilir markalar inşa etmek. Buradan kaydolun.
16 Mayıs, 17:00, Travis James Mathers ile Girişimler için Yönetişim ve Şeffaflık. Buradan kaydolun.
17 Mayıs, 10:00, Ilie Tomulescu ile daha iyi bir dünya için iş kurmak. Buradan kaydolun.
🚀 İş fikirlerinizi korumak için yeni ve hızlı bir yol!8 Mayıs'tan itibaren girişimciler ve küçük işletmeler, ticari marka ve tasarımların tescilinde ücretsiz ve hızlı yardım almak için yeni fikri mülkiyet hızlı takip programına başvurabilirler. 2024 girişimcilik anlaşmasının bir parçası olan program, parası ve yasal bilgisi olmayan erken aşamadaki girişimleri hedefliyor. Ekonomi Bakanı Morten Bødskov, markanızı ilk günden itibaren korumanın sermaye toplamayı ve büyümeyi kolaylaştırdığını söylüyor.
Danimarka Siyaseti
Yeni Yasalar
🔧 Mesleki eğitime büyük yatırım. 2030’dan itibaren, geniş bir siyasi uzlaşmayla Danimarka devleti her yıl yaklaşık 1 milyar DKK yatırım yapacak. Anlaşma kapsamında; okullara daha fazla bütçe ayrılması, uygulamalı eğitimin artırılması, okul ile çıraklık arasındaki bağların güçlendirilmesi, öğrenci yurtlarına erişimin kolaylaştırılması ve uluslararası değişim programlarının beş kat genişletilmesi öngörülüyor. Okullar, kaliteyi nasıl artıracaklarına yerel düzeyde kendileri karar verebilecek. Nihai hedef ise; yeşil dönüşüm, sağlık sektörü ve sanayi için daha fazla nitelikli iş gücü yetiştirmek.
Kanun Teklifleri
🚫Hükümet, yasal oturumu olmayan kişilerin haklardan yararlanamayacağını duyurdu. Yeni yasa paketi, belgesiz göçmenlerin araç kullanmasını, iş kurmasını, eğitim ve acil durumlar dışında sağlık hizmetlerinden faydalanmasını yasaklıyor. Ayrıca, tüm iltica merkezlerinde bıçak yasağı getirilecek ve polise arama bölgeleri oluşturma yetkisi verilecek. Yasal oturumu olmayanlar, CPR sisteminde işaretlenecek. Yasa onaylanırsa, 2025 sonuna kadar yürürlüğe girecek.
🌿 Doğaya zarar vermenin cezası hapis olabilir mi? Vejle Fiyordu yakınlarındaki korunan sahilin yasa dışı şekilde dozerle tahrip edilmesinin ardından, milletvekilleri manzaralarını ya da emlak değerlerini artırmak için doğayı yok eden arazi sahiplerine daha sert cezalar verilmesini istiyor.
🚭 Tütün satışı sınırlanabilir mi? Hükümet, gençlerin tütün ve nikotin kullanımını azaltmak için satış noktalarını sınırlamayı planlıyor. Sağlık Bakanı Sophie Løhde, lisanslardan zaman kısıtlamalarına kadar her şeyin masada olduğunu belirtti.
🥫 Gıda israfı büyüyor. Perakende ve dağıtımda gıda israfı 2023'te 103.906 tona ulaştı ve 2019'dan bu yana 6.195 ton artış gösterdi! Bu durum, Gıda Bakanı Jacob Jensen’ı yeni bir mücadele planına yöneltti.
🕵️♂️ PET gözetim yasası, tepkiler üzerine ertelendi. Hükümet, Danimarka Milli İstihbarat Teşkilatı PET’nin sağlık kayıtları ve sosyal medya gibi büyük verilere erişimini genişletecek tartışmalı yasa teklifini erteledi. Muhalifler, bu adımın kitlesel gözetimi normalleştirdiğini ve gizlilik haklarını ihlal ettiğini belirtiyor. Adalet Bakanı Peter Hummelgaard, tartışmaların yanlış anlamalar üzerine olduğunu savunsa da, daha fazla zamana ihtiyaç olduğunu kabul etti.
Siyasi Sahne
🍝 Parlamentoda spagetti tartışması. Mecliste soru-cevap saatinde, Danimarka Demoktraları'nın parti lideri Inger Støjberg, Başbakan Mette Frederiksen’i, yaşam maliyetini ucuz tutma vaadini bozmakla suçladı ve spagetti bolognese örneği verdi. Kıyma fiyatının kiloda 171 DKK'ya kadar çıkmasını eleştiren Støjberg, hükümetin iklim politikalarını suçladı. Frederiksen ise, fiyat artışlarının Ukrayna’daki savaş gibi küresel faktörlerden kaynaklandığını belirterek, ete herhangi bir vergi uygulanmadığını vurguladı. Tartışma, artan gıda fiyatlarının ve bunun siyasi etkilerinin önemini bir kez daha gözler önüne serdi.
🇪🇺🇹🇷Avrupa Parlamentosu: "Türkiye'nin AB Müracaatı Askıda Kalmaya Devam Etmeli". Avrupa Parlamentosu'nun en son değerlendirmesine göre Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne katılma talebi askıda tutulacaktır. Rapor heyet başkanı Nacho Sánchez Amor, her şeye rağmen Türkiye'de ümitlerini ifade ederek müzakerenin sıfırlanmadığını yalnızca askıda olduğunu vurgulayarak konuştu.
🪑 Mecliste devamsızlık yapan milletvekili. Bağımsız milletvekili Peter Seier, iki yıldır hastalık izni almadan veya yerine bir vekil atamadan parlamentoya katılmayı bıraktı. Yerel politikacılar, uzun süre devamsızlık yaparsa maaşlarını kaybeder ya da en azından yerlerine başka biri atanır. Ancak milletvekillerine böyle bir yaptırım uygulanmıyor ve muhalifler, bu çifte standardın sisteme olan güveni zedelediğini belirtiyor.
🌊 Kopenhag’ı selden kim koruyacak? Yeni bir araştırma, başkent etrafındaki fırtına dalgasına karşı korunmanın maliyetinin 13 milyar DKK’ya kadar çıkabileceğini öne sürüyor. Mevcut kurallar, suya en yakın ev sahiplerinin faturanın neredeyse yarısını ödemesi gerektiğini belirtiyor, ancak hem sakinler hem de belediye başkanları, toplumun tamamının faydalandığı için herkesin katkıda bulunması gerektiğini savunuyor. Hükümet, ödeme modelini değiştirebilecek yeni bir iklim uyum planı vaat ediyor. Simülasyonlar, 2075 yılına kadar önlem alınmazsa Kopenhag'ın güneyindeki Amager adasının büyük kısmının su altında kalacağını gösterdiği için aciliyet giderek artıyor!
💥 AB, Rus yakıtını yasaklamaya karar verdi. Ukrayna işgali sonrası Rus enerji kaynaklarından çıkma sözü veren AB ülkeleri, geçen yıl bile 52 milyar m³ doğal gaz ithal ettiler. Danimarkalı Komiser Dan Jørgensen, 2027’ye kadar Rus doğalgazı, petrol ve uranyumunu tamamen yasaklamayı planladıklarını duyurdu. Karşıtları, önceki çabaların yetersiz kaldığını belirtse de Jørgensen, bu adımın Putin’in savaş finansmanını keseceğini savunuyor.
⚛️ Socialdemokratiet (Sosyal Demokratlar), nükleer enerji tartışmalarına kapı araladı. Yıllarca nükleer enerjiye karşı çıkan Danimarka'nın iktidar partisi, şimdi yasağın kaldırılmasının ne anlama geleceğini araştırmaya başlıyor. İklim sözcüsü, nükleer enerjiyi hemen gündeme almasa da konunun ciddi bir şekilde analiz edilmesi gerektiğini vurguladı. Başbakan Mette Frederiksen, nükleer enerjinin Rus gazına bağımlılıkla kıyaslandığında daha iyi bir seçenek olduğunu belirtti. Hâlâ rüzgar ve güneş enerjisine öncelik veren Socialdemokratiet, Moderaterne (Ilımlılar), Venstre (Danimarka Liberalleri) ve Liberal Alliance (Liberal Muhafazakârlar) ile birlikte 1985’ten bu yana devam eden yasağın yeniden düşünülmesi gerektiğini düşünüyor.
🕵️ ABD, Grönland'da casuslukla suçlanıyor. Wall Street Journal'ın haberine göre, ABD istihbaratına Grönland’daki bağımsızlık hareketlerini ve Amerikan enerji çıkarlarına dair yerel görüşleri izleme talimatı verildiği iddia ediliyor. Bu rapor, diplomatik bir krize yol açtı. Danimarka, ABD’nin geçici büyükelçisini çağırarak müttefikler arasında böyle bir faaliyetin kabul edilemez olduğunu belirtti. Grönland liderleri de casusluk iddialarını kınarken, bazı milletvekilleri Nuuk’taki ABD konsolosluğunun kapatılmasını bile önerdi.
⚖️ Zorla yeniden eğitim kampına gönderilen kadın Danimarkalı yetkililere dava açtı. 23 yaşındaki Emel, Aarhus Belediyesi ve Danimarka Dışişleri Bakanlığı'na 400.000 DKK tutarında dava açtı. 2018'de Somali'deki şiddet içeren bir yeniden eğitim kampına gönderilmesinin engellenememesi nedeniyle ihmalkarlık mağduru olduğunu söylüyor. Emel, yetkililerin kendisi ayrılmadan önce birçok uyarıyı göz ardı ettiğini ve 16 ay süren esaretten sonra nihai kaçışı sırasında bile yardımı geciktirdiğini söyledi. Her iki kurum da sorumluluk reddediyor. Mahkemenin kararı, Danimarka'nın gelecekte benzer davaları ele alma şeklini etkileyebilir.
🇩🇰 Bakan vatandaşlık taramasındaki gecikmeler nedeniyle ateş altında. Geçtiğimiz yıl Entegrasyon Bakanı Kaare Dybvad Bek, vatandaşlık başvuru sahiplerini demokrasi karşıtı görüşler açısından inceleyecek yeni bir uzman grubu sözü vermişti. Beş ay sonra bunu henüz yerine getirmedi ve muhalefet partileri bakanı oyalanmak ve ulusal güvenliğe öncelik vermemekle suçluyor. Başvuranların sosyal medya paylaşımları nedeniyle sorguya çekildiği Aralık 2024'teki tartışmalı röportajlar, resmi bir tarama sistemi çağrılarını körüklemişti.
Danimarka’da Geçen Hafta’ya dair görüş, öneri, ortaklık vs. için
WhatsApp hattımız: +45 50 15 11 96
Mail adresimiz: danimarkadagecenhafta@lwid.dk
Linktree: https://linktr.ee/lwid.dkDGH Dünyası
LinkedIn - Instagram - Facebook - LWID Uygulaması - Ürün Mağazası - Podcast - Web sitesi