Danimarka'da Geçen Hafta (04.02-11.02) 4. Bölüm, 2024

Uber'in geri dönüşü; Fastelavn; İşletme kursu

Başeditörden

Danimarka’nın Hali

Mutlu Fastelavn! Şubatın bu günü kedi fıçısından dökülen şekerler için çocuklarınızla kapışın bakalım! Kesinlikle tatlıya tutkun olanlar için çok güzel bir gün bu gün.

Bu hafta yağmur, kar ve eksi dereceler aldık. Burada kışın henüz bitmediğini nazikçe hatırlatmak isterim. Doğanın öfkesini bu ara sel, heyelan ve acil tahliyeler ile başeden Vejle halkı kadar kimse hissetmemiştir. İklim araştırmacılarının öngördüğü üzere 2030'lar yaklaştıkça hava koşulları daha ekstremleşiyor.

İyimser de olmak lazım biraz. 2023 halk sağlığı raporuna göre Danimarka’da artık daha az yalnız hissediyor ve daha az tütün ürünü kullanıyoruz. Hala eskisi gibi içmeye devam da en azından içki tüketim seviyesi son dönemde sabit kaldı. Akıl sağlığı puanlarımız da düşmüş, fakat belki akıl sağlığımıza geçmişe göre daha fazla dikkat ettiğimize de işaret edebiliyor olabilir bu.

Ya nasıl daha sağlıklı olabiliriz? Bir fikir ücretsiz okul öğle yemekleri. İngiltere'de yapılan bir araştırma gösteriyor ki ücretsiz öğle yemekleri alan öğrencilerin arasında obezite azaltıyor ve öğrencilerin okuma becerileri daha hızlı gelişiyor. Radikale Venstre (Sosyal Liberaller) lideri zaten bunun çağrısını yapıyor. Kantinden oyun alanlarına geçersek, yetkililer Puff Bar satıcılarını sokaklardan kovmak için yoğun çaba sarfediyor. Hükümet, aynı zamanda yeni bir ders açmayı planlıyor - “teknoloji anlayışı” – derin teknoloji, yapay zeka ve veriler üzerine. Aynı zamanda 1.-9. sınıf öğrencilerinin halihazırda olan derslerinde teknoloji vurgusunu artırmak istiyorlar.

Bu haftaki yazımı birkaç reklamcıkla bitireceğim: 

Birincisi Kopenhag'da Danimarka'nın geleceği hakkında konuşacağım bir etkinliğe davetlisiniz. (22 Şubat, akşam).
İkincisi, (ücretli iş) #VOTEHOME adlı 10 bölümlük bir proje için podcast yapımcısı arıyorum (İletişim amis.aalborg@gmail.com).
Üçüncüsü, Danimarka'daki güzellik endüstrisi hakkında bir makale üzerinde çalışıyorum ve röportaj yapmak için bu sektördeki girişimcilerden gönüllü arıyorum. (İletişim lastweekdk@gmail.com).
Son olarak, ücretli bir işbirliği için Danimarka'da muhasebe alanında çalışan uluslararası kişiler arıyorum (iletişim info@aalborgid.com). Haftaya görüşürüz!

Haftanın Kelimesi

Fastelavn=Karnaval. Bu kelime Almanca “fastelabend” kelimesinden geliyor, orucun başlamasından önceki akşam anlamına gelir. Bir zamanlar, 40 günlük oruca başlamadan önce tüm tatlı ve tuzlu şeylerle delirebileceğiniz son gün buydu. Bu kutlamanın Katolik kökleri var ancak 1536 Reformasyon'undan bu yana, dini önemini yitirdi.

Danimarka Siyaseti

Haftalık siyasi genel bakış

Hükümet okullardaki ekranlara savaş ilan etti. Öğretmenlerin ve öğrencilerin telefon ve bilgisayarı daha az kullanıp kağıt kaleme geri dönmelerini istiyorlar. Hatta ülke genelindeki okullara, tamamen akıllı telefondan kurtulma da dahil olmak üzere 12 öneri gönderdiler.

Danimarka'da ticari taşıyıcı annelik yasa dışıdır, bu yüzden taşıyıcı anne arayan çiftler yurtdışına çıkmak zorunda. Ancak bu durum çocukların nüfus kaydı konusunda hukuki bir kabus yaratıyor. Şimdi mecliste çoğunluk bunu kolaylaştırmak istiyor.

Gençler 22 yaşına kadar ücretsiz diş bakımı hizmet hakkına sahiptir. Ne yazık ki bu şartı 22 yaşından 18 yaşına indirdiklerinde meclis ihtiyacı karşılamaya yetecek kadar kamuda diş hekimi olup olmayacağını hesaplamamış. Şimdi randevu alınca korkunç bekleme listeleri var.

Konut yardımı (boligstøtte) alıyorsanız, bu yaz bir ayınız sıfır kira! Bu, geçen yıl uygulanması gecikmiş enflasyon yardımlarının bir parçası.

2026'da başbakanlık koltuğu için Mette Frederiksen'e kim meydan okuyacak? Eski mavi blok partilerin umutları yükseliyor  (şu anda sessizce de olsa). Umutları, Alex Vanopslagh, Liberal Alliance lideri ve TikTok Kralı. Vanopslagh zaten mavi bloğu yeniden birleştirmeye çalışıyor, eski mavili liderlerle sürekli toplantılar yaparak. Üstelik Nye Borgerlige'den Pernille Vermund ve Radikal Venstre- Sosyal Liberaller’i de mavi bloğa davet ederek. Görüş anketlerindeki Liberal Alliance için %15 paya bakılacak olursa, bu takipçilerine ciddi bir güven veriyor.

Odak

Uber Danimarka'ya geri mi dönüyor? 2017'deki taksi mevzuatı Uber'i Danimarka'dan çıkmaya zorladı. Oysa şimdi hükümet yasayı gevşetmeyi düşünüyor, kırsal alanlardaki yetersiz taksi hizmetiyle karşı karşıya kalmışken. Belki Uber bu kırsal bölgelerde taksiye alternatif olabilir. Bunun ne zaman ve nasıl gerçekleşeceği henüz belli değil, bu tarih 2024 yılı sonundaki ulaştırma uzman komitesi raporuna bağlı.

• Ulaştırma Bakanlığı Danimarka'nın belirli bölgelerindeki ekonomik açıdan sürdürülemez otobüs güzergahlarına alternatifleri araştırıyor. Taksi dolmuşçuluk, araç paylaşımı, esnek trafik, Uber benzeri hizmetler ve diğer modeller masada.

• Moderaterne (Ortalar), sürüş hizmeti platformlarının yasallaştırılmasını umuyor, gece eve dönme fırsatlarını artıracağı için. Ancak sendikalar bu argümanı reddediyor ve bu tür hizmetlerin yalnızca kalabalık bölgelerde faaliyet gösterecekleri için mevcut ulaşım ile rekabete gireceğine dikkat çekiyor. (Uber'in diğer ülkelerdeki kullanımının da örnek olmuş olduğu gibi).

Bu yaz yapılacak Avrupa Parlamentosu seçimlerinin önde gelen adaylarını tanıyor musunuz? Cevap hayırsa endişelenmeyin, yalnız değilsiniz. 11 adaydan 9’u genel olarak pek bilinmiyor Danimarka’da. Niçin mi? Medya. Ne Brüksel'deki çalışmalarının ne kadar önemli olduğu fark ediliyor ne de Danimarka Meclisinin AB mevzuatını esas olarak uyguladığı. Bu adaylar yalnızca Kopenhag'da çalışırken ilgi odağı oluyorlar.

• En iyi bilinen lider adayları Morten Løkkegaard (Venstre - Danimarka Liberalleri; %70); Stine Bosse (Ortalar - Sosyal Liberaller; %63); Henrik Dahl (Liberal Alliance - Özgürlükçüler/Liberaller; %49); Christel Schaldemose (Socialdemokratiet - Sosyal Demokratlar; %47) ve Anders Vistisen (DF - Danimarka Halk Partisi; %41).

• Daha az tanınan lider adayları Sigrid Friis (Radikal Venstre - Sosyal Liberaller; %23); Kristoffer Storm (DD - Danimarka Demokratları; %23); Jan Kristoffersen (Alternativet - Yeşiller; %24); Kira Marie Peter-Hansen (SF - Sosyalistler; %24); Niels Flemming Hansen (Konservative - Muhafazakarlar; %26) ve Per Clausen (Enhedslisten - Kızıl/Yeşil İttifakı; %38).

• Adaylar hakkında bilginizi test edin! Unutmayın, Danimarka'da yaşayan AB vatandaşları da Danimarkalı AB meclisi adaylarına oy verme seçeneğine sahiptir.

Danimarka Ekonomisi

Yeni kral, yeni paralar: Merkez Bankası Kral Frederik’in portresini (10 ve 20 DKK'da) ve Kralın monogramını (1, 2 ve 5 DKK'da) madeni paralara basmaya hazırlanıyor. Yıl sonuna kadar yeni paraları elimizde göreceğiz. Tabii eski madeni paralar da dolaşımda kalacak.

Danimarka'da en çok vergiyi hangi şirketler ödüyor? Tahmin edebileceğiniz gibi Novo Holdings A/S (ki Novo Nordisk'in ve diğer birçok şirketin paylarına sahip olan şirket) 8,734 milyar DKK ile en fazla vergiyi ödüyor. Şaşırtıcı bir şekilde ikinci sırada enerji ticaret şirketi Danske Commodities A/S 3,279 milyar DKK ile yer alıyor. Bronz madalya 2,346 milyar DKK ile enerji şirketi Andel Holding A/S’de.

• İlk 20’de yedi tane enerji ticaret şirketi, üç banka, iki biyoteknoloji şirketi, Pandora, ve A.P. Møller var.

Danimarka'da para güce bedel mi olsun? Araştırmacılar ve politikacılar lobiciler için bir sicil oluşturmak istiyor. Niçin mi? Kalundborg'da Novo Nordisk çalışanları ve yerel politikacılar arasında kapalı kapılar ardındaki toplantılar yüzünden gündeme geldi bu. Çoğu AB ülkesi ve ABD'nin zaten lobiciler için sicil sistemleri var.

Ørsted ve Maersk'te zor zamanlar: Öncelikle yenilenebilir enerji şirketi Ørsted 2023'te 20,2 milyar DKK kaybetti ve ardından 600 ila 800 çalışanını işten çıkarmak zorunda kaldı, 150’si Danimarka'dan. Daha sonra, Maersk'in hisse değeri %12 düştü, 2023 yılı için 27 milyar DKK kâr bildirmiş olmalarına rağmen. Nasıl mı? Nakliye konteynırlarının fiyatı o kadar düştü ki şirket 4. çeyreği 3 milyar DKK açıkla kapattı ve 2024 zor görünüyor.

Girişimci Köşesi

Girişimciler için İşletme Ekonomisi alanında ücretsiz kurs: Aalborg Kalkınma Enstitüsü, Erhvervshusene & Iværksætterdanmark, işletmenizin muhasebesini, vergilerini, bütçelerini ve finansal planlamasını nasıl yapacağınızı öğrenme fırsatı sunuyor. Kurstan sonra şirketinizdeki para akışına ilişkin net bir genel bakışa sahip olacak ve bu bilgiyi şirketinizin sürdürülebilir gelişimi için stratejik kararlar alırken kullanabileceksiniz. Buradan kaydolun. Ne zaman mı? 9 Mart ve 6 Nisan arasında dört kurs olacak.

Danimarka’da Yaşam

Danimarka yaşam tarzına dair bilgiler

Kış tatili geldi! Küçükler Fastelavn’u kutlamak için sabırsızlanıyor. Daha büyük çocuklara gelince onlar da mutlu, çünkü ülkedeki çoğu çocuğun tatili var bu hafta. Ancak bazı belediyeler tatili sekizinci haftada yapacak.

Bu küçük bayramı kutlamak için bazı şanslı aileler eşyalarını valize doldurup sıcak ve güneş peşinden koşuyorlar. İmkanı olanlar için bazı seçenekler Kanarya Adaları, Fas ve hatta Tayland. Ancak daha yaygın tercih soğuk mevsimi kucaklamak ve karda biraz eğlenmek. Avusturya'da Wagrain veya Bad Gastein ya da Fransa'da Val d'Isere veya Val Thorens favorilerden bazıları. Komşu Norveç ve İsveç'e ulaşım daha kolay ve masraflar biraz daha ucuz olduğundan görkemli İskandinav dağları da popüler bir tercihtir. Gençler arasında, kış sporu arkadaşlarla bir gezi düzenlemek için harika bir bahane. Eğer siz de birkaç günlük kayak gezisi için izinliyseniz, kayak turunuzda Danimarkalı lise öğrencisi gruplarıyla karşılaşmayı bekleyin.

Büyük seyahatleri sıcak aylara bırakmayı tercih edenler evde hygge hygge oturuyor. Danimarka'da kalıyorlar. Aileler Yutland'ın batı kıyısındaki bir yazlık ev tutabiliyor veya kırsallarda yaşayan büyükanne ve büyükbabaları ziyaret edebiliyorlar. Amaç burada tabii dinlenmek ve şehrin gürültüsünden uzakta güzel kaliteli zaman geçirmektir.

Açıklama

Emekliliğe hazırlık: Danimarka'da emeklilikle ilgili açıklama serimize devam ediyoruz. Geçen hafta devlet emekliliğini konuşmuştuk. Bu kez de işgücü piyasası emekliliğine ve bireysel emekliliğini konuşacağız.

Bireysel emeklilik, emeklilik fonundan veya bankadan alabileceğiniz özel bir finansal üründür. Esas olarak üç tiptir - emeklilik sandığı (alderopsparing), taksitli emeklilik (ratepension), ve ömür boyu yıllık gelir (livsvarig livrente).

• Emeklilik sandığı için senelik en yüksek 9,100 DKK ödeme yapabilirsiniz. Bu emeklilik birikimleri yıllık vergiden düşülemez, ancak emekli olduğunuzda ve parayı çektiğinizde vergi ödemek zorunda değilsiniz. Eğer parayı daha erken çekerseniz %20 vergi ödersiniz. Bu, tek bir ödemede aldığınız toplu bir meblağdır.

• Taksitli emeklilikte senelik en yüksek 63,100 DKK ödeme yapabilirsiniz. Bu ödemeler vergiden düşülebilir, ancak taksitli emekliliğiniz çektiğiniz zaman gelir vergisi ödeyeceksiniz. Bu emekli maaşını en az 10 yıl, en fazla 30 yıl süreyle alabilirsiniz.

• Ömür boyu yıllık gelir için istediğiniz kadar ödeyebilirsiniz. Vergiden düşülebilir, ancak bunu aldığınızda gelir vergisini ödersiniz. Yaşadığınız sürece ömür boyu gelir alabilirsiniz.

İşgücü piyasasındaki emeklilikler iş sözleşmenizle bağlantılı faydalanabileceğiniz finansal planlardır, eğer ki şirket emeklilik sözleşmeniz veya toplu iş sözleşmeniz varsa. Eğer meslek/iş yeri değiştirirseniz emeklilik şirketinizi de değiştirmeniz gerekebilir. Sık sık işyeri değiştirenlerin birkaç emeklilik hesapları olabiliyor. Bu tip işgücü piyasası emekliliği birikimlerine genellikle hem işveren hem de çalışan katkıda bulunur. Hatırlatmak lazım, bu tip emeklilikle daha büyük kazançlar için daha fazla risk alabileceğinizi unutmayın.

İşgücü piyasasında emekli maaşı olmayan bir işiniz varsa, en azından ATP Ömür Boyu Emeklilik seçeneği mevcut. Bu emekli maaşının hacmi doğrudan Danimarka'da çalıştığınız yıl sayısıyla orantılıdır ve kamu emekliliğinin yanından ek bir gelirdir.

Haftalık genel bakış

Çocuklara yönelik parasetamol fitiller nihayet eczane raflarına geri döndü. Ağrı kesici geçen sonbahardan bu yana arzın düşük olması ve mağazalarda stokun tükenmesiyle ortalıktan kaybolmuştu. Danimarka İlaç Ajansı’nın duyurusuna göre bu bir tedarikçinin üretim sorunları nedeniyle idi. Üretim yavaş yavaş toparladığı için ebeveynlerin ilacı satın almak için artık reçeteye ihtiyacı olmayacak.

Saçınızı kestirirken gevezeliğe gelemiyor musunuz? 'Sessiz bir kesim' isteyin! Danimarka'nın Bağımsız Kuaförler ve Güzellik Uzmanları Örgütü 'sessiz kesim'lerin yeni bir trend olduğunu duyurdu. Saçınızı kestirirken saç dışında bir mevzu duymak istemiyorsanız nazikçe kuaför ya da berberinizden sessiz kalmasını isteyin, hoş karşılanacaktır.

Jel ojeler kalıcı cilt alerjilerine neden olabiliyor, Tüketici Konseyi duyurdu. Jel cilalar akrilatlar içerir ve sık kullanıldıkça kırılgan ve hasarlı tırnaklara ve tırnak etlerine neden olabilir, hatta zamanla erken cilt yaşlanmasına. Jel cilaların neden olduğu artan sayıda cilt alerjisi vakası nedeniyle Konsey, Kemiluppen'den (ürünlerinizi kimyasallara karşı kontrol eden bir uygulama) 70'ten fazla jel cila türünü kaldırdı ve insanlara jel cilalarını tırnaklarına uygulamayı bırakmalarını ehemmiyetle tavsiye ediyor.

SOSU çalışanları için çevrimiçi hemşirelik dereceleri artık mümkün, Hjørring’deki meslek yüksekokulu Kuzey Danimarka Üniversite Koleji (UCN) sayesinde. Bu hafta 47 SOSU (sosyal ve sağlık asistanı) çalışanı çevrimiçi derslere başladı ve bu onlara yarı zamanlı çalışırken çevrimiçi okuma esnekliğini sağlıyor. UCN, derecenin 2,5 yılda tamamlanabileceğini söylüyor. Şu ana kadar gösterilen ilgiye bakıldığında, SOSU'lar arasında sağlık sektöründeki kariyer ilerletme fırsatlarına yönelik yoğun bir talep var.

Aarhus dünyanın en mutlu şehri sıralamasında birinci sırada yer alıyor, İngiltere merkezli Yaşam Kalitesi Enstitüsü’nün yaptığı araştırmaya göre. 2023 sıralaması eğitim, ekonomi, yönetim, işe gidip gelme kolaylığı ve yeşil alan erişimi gibi faktörlere dayanıyor. Amsterdam (Hollanda) ikinci sırada yer alırken, Norveç'in Bergen kenti üçüncü oldu. Ne yazık ki Danimarka başkenti Kopenhag 29. sırada yer aldı.

Danimarka medyasında uluslararası camia

Avrupa Birliği

Avrupa’ya haftalık genel bakış

AB, Çiftçi Protestoları Karşısında Pestisit Azaltma Tasarısını İptal Etti. Avrupa Komisyonu, çiftçilerin protestoları ve özellikle merkez sağ politikacılardan gelen siyasi tepkiler de dahil olmak üzere ciddi muhalefet nedeniyle, başlangıçta Yeşil Mutabakatı'nın bir parçası olan Sürdürülebilir Pestisit Kullanımı (SUR) düzenlemesini terk etmeye karar verdi. Bu, Komisyon'un tarımda sentetik pestisit kullanımının azaltılmasına yönelik önceki vurgusundan ciddi bir değişime işaret ediyor ve AB'nin tarım-gıda sektörünün yeşilleştirilmesi konusundaki tutumunun daha geniş bir şekilde yumuşadığını gösteriyor.

Öte yandan çiftçilerin protestolarına aldırış etmeyen Avrupalı ​​Yeşilleri AB'nin iklim hedeflerini yükseltmesini istiyor. Parti manifestosu AB'yi 2040 yılına kadar tüm fosil yakıtları aşamalı olarak durdurmaya, 2030 yılına kadar da kömürü yasaklamaya çağırıyor.

AB Finansal İşlemleri Hızlandırıyor: Bireysel Müşteriler ve İşletmeler için Anında Para Transferleri Onaylandı. Avrupa Parlamentosu anında fon transferini sağlayan yeni düzenlemeleri onayladı. Kurallar, AB genelindeki perakende müşterilerin ve işletmelerin banka hesaplarına paranın on saniye içinde ulaşması şartıyla, bankalar ve ödeme hizmeti sağlayıcıları tarafından kredi transferlerinin uygun maliyetleri ve hızlı banka transferlerini mümkün kılıyor.

Haklar

Sınır ötesi reçete: Bir AB ülkesinde doktor tarafından verilen reçete, diğer tüm AB ülkelerinde geçerlidir. Doktorunuzdan size başka bir AB ülkesinde kullanmak üzere "sınır ötesi reçete" olarak da bilinen bir reçete vermesini isteyebilirsiniz. Reçetelerin dağıtımı, dağıtıldıkları ülkenin kurallarına tabidir. Bu, eczacının ilacınızı dağıtırken ulusal kuralları uygulayacağı anlamına gelir; örneğin reçetelerin dağıtımında zaman veya dozaj sınırlamalarına yani. Ayrıca MyHealthEU üzerinden e-reçeteyi de kullanabilirsiniz.

Fırsatlar 

Asturias, İspanya'ya Seyahat: Organizasyon, grup yönetimi ve diyalog destek tekniklerindeki yeterliliklerinizi Oviedo'daki bir eğitim kursunda geliştirin.
Ne zaman? 11-16 Mart, son başvuru tarihi 16 Şubat
Konaklama, yemek ve yol masraflarınız karşılanıyor.

Selanik, Yunanistan'a Seyahat: Ağ oluşturmak isteyenler için bu çalışma ziyareti etkinliği, Selanik'teki ve Kuzey Yunanistan'daki küçük kırsal topluluklardaki gönüllülük programlarına içeriden bir bakış sunmayı hedeflemektedir.
Ne zaman? 8-12 Nisan, son başvuru tarihi 16 Şubat.
Konaklama, yemek ve yol masraflarınız karşılanıyor.

County Meath, İrlanda’ya Seyahat: Etnik azınlık kökenli gençlerle çalışmaya ilişkin iyi uygulamalar üzerine tartışma.
Ne zaman? 13-17 Mayıs. Son başvuru tarihi 19 Şubat!
Konaklama, yemek ve yol masraflarınız karşılanıyor.

Duyuru paneli

Aarhus, 16 Şubat 16:00-18:00: Nihayet Cuma – Aarhus çevresindeki diğer insanlarla iş sonrası bir içki içerek sosyal çevrenizi genişletin. İlk 20 katılımcıya ücretsiz bira veya gazoz ikram edilecektir. Buraya bakın.

Daha fazlası için Denmark Happenings.

Uluslararası Basında Danimarka

Web sitemizdeki köşe yazılarımızı okuyun: Danca nasıl öğrenilir; Danimarka İş Kültürü; Danimarka'da nasıl yatırım yapılır?; Avrupalı ​​olmayanlar için rehberler -I ve II; Maaş pazarlığı nasıl yapılır?; Danimarka'da doğum yapmak -I ve II; Danimarka'da Emeklilik -I ve II;Danimarka'da Tercümanlık ve daha fazlası anlatılmamış hikayeler sayfamızda.

Bülteni başka bir dilde okuyun: İngilizce, İspanyolca, Rumence, Lehçe ve İtalyanca

Harika ürünlerimize göz atın (en üst kalite): İlerlemek; Ev aranıyor; Vasil; Irina ; Kifaax; Monika

Özel içerik için sosyal medyada bize katılın: Facebook, LinkedIn 

Gönüllü ekibinden haberler:

Podcast üreticisi aranıyor: #VOTEHOME projemiz için bir podcast yapımcısı arıyoruz. İngilizce, Danimarka'daki tüm siyasi partilerin Avrupa Parlamentosu seçimlerinin önde gelen adayları ile röportaj yapmak istiyoruz. Şubat-Mayıs 2024 döneminde 10 bölüm çekmek istiyoruz. Proje hibeyle finanse edildiği için bir miktar maaş olacaktır. İlgililer amis.aalborg@gmail.com’a başvurularını gönderebilir.

Danimarka’da Geçen Hafta Türkçe’ye dair görüş, öneri, ortaklık vs. için  

WhatsApp hattımız +45 50 15 11 96

Mail adresimiz danimarkadagecenhafta@gmail.com